گل کاغذی با نام علمی Bougainvillea یا بوگنویلا از راسته میخک سانان (Caryophyllales) و خانواده گل کاغذیان (Nyctaginaceae) یا گیاهان گلدار ساعت 4 (four o’clock) است.
که بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آمریکای جنوبی مثل برزیل بوده.
در داخل ایران در استان های گیلان، مازندران، شهر لار استان فارس، شهرستان های دزفول، ماهشهر و رامهرمز در خوزستان و هرمزگان و حتی جیرفت کرمان بسیار زیاد هستند.
گل کاغذی به شکل درختچه کاشته میشود که رشد خیلی زیادی هم دارد و میزان ارتفاع رشد آن برحسب گونه متفاوت است.
و حداکثر به 3 متر میرسد و بالارونده نیز هست.
به همین دلیل اگر نزدیک دیوار یا سایر گیاهان باشند از آنها بالا خواهد رفت که به لطف وجود خارهای ریز و خشن بر روی ساقه های آن است.
انواع گیاهان گلدار
ضمنا امکان تولید بونسای گل کاغذی هم وجود دارد.
برگهای این گیاه سبز روشن و شبیه به تخم مرغ هستند و قسمتهای رنگی بسیار زیبای آن در واقع کاسبرگ هستند.
و گل نیستند بلکه گلهای حقیقی بسیار کوچک بوده و اغلب دیده نمیشود ولی ظاهر لولهای دارند و انتهای آن ستارهایشکل است.
و رنگ آن متنوع میباشد. رنگ گل حقیقی یا زرد متمایل به سبز کمرنگ، زرد، سفید یا صورتی است.
اما کاسبرگها که به اشتباه گل این گیاه تصور میشوند به رنگهای زرد، نارنجی، صورتی، قرمز، ارغوانی، بنفش یا حتی ارغوانی روشن است.
در ادامه به شرایط نگهداری دقیق گل کاغذی اشاره خواهیم کرد.
که اگر به خوبی رعایت کنید حدودا 11 ماه سال میتوانید از گلهای بسیار زیبای آن لذت ببرید.
شرایط نگهداری گل کاغذی
فاکتورهای مختلفی در رشد بهینه گل کاغذی تأثیرگذار هستند که در این مطلب به تفکیک برای هر یک از آنها توضیحات کاملی ارائه خواهیم کرد.
توجه داشته باشید که هر عامل به تنهایی میتواند باعث آسیب به گیاه شما شود.
نور مناسب
طبیعتا نور اولین مورد یا فاکتوری است که مورد بررسی قرار می دهیم.
چون تمامی گیاهان کره زمین برای زنده ماندن نیاز به فتوسنتز دارند.
و این فرایند هم فقط در حضور نور فعال میشود.
در این بین برخی گیاهان مثل گل کاغذی نیاز به نور زیاد ولی غیر مستقیم دارد.
به همین دلیل گفته میشود این گیاه باید در فصلهای گرم سال بین 6 تا 8 ساعت نور آفتاب را بگیرد ولی مستقیم نباشد.
و از پشت پرده یا به شیوه غیر مستقیم نور بگیرد و داخل منزل بهترین جا قرار دادن پشت پنجرههای ضلع جنوبی است.
در زمستان نیز چون گیاه به سرما بسیار حساس است.
مخصوصا مواقعی که در شهرهای سرد زندگی میکنید اگر امکان دارد به مناطق گرم خانه منتقل کنید.
و از داخل باغچه به گلدان انتقال دهید.
که در این صورت باید مراقب باشید که وقتی گل کاغذی داخل گلدان باشد بیشتر در معرض یخ زدگی است.
پس حتما باید در جای گرم منزل باشد اما اگر داخل باغچه نگهداری خواهید کرد روی آن را با پارچه یا پتو به طور کامل بپوشانید.
و در طی روز اجازه دهید نور دریافت کند.
با این کار جلوی کشته شدن گیاه را می گیرید.
توجه داشته باشید که اگر منزل شما چندان نورگیری جالبی ندارد.
حتما از لامپهای مخصوص رشد گیاه مثل لامپ رشد گیاه LED استفاده نمایید.
اگر این گیاه نور کافی دریافت نکند، رشد علفی خواهد داشت.
یعنی فقط برگ ها رشد می کنند گل ها و کاسبرگ ها رشد بسیار ضعیفی خواهند داشت.
این گیاه به چه میزان آبیاری نیاز دارد؟
همانطور که همیشه گفته ایم در مبحث آبیاری به هر گیاهی باید به زهکشی خاک گلدان نیز توجه کنید.
چون در صورتی که بیش از حد آب بدهید یا خاک زهکشی خوبی نداشته باشد و به خوبی آب را در حد نرمال از خود عبور ندهد
گیاه دچار پوسیدگی ریشه و بیماری های قارچی می شود.
و از بین می رود و در صورتی هم که زهکشی و تخلیه آب آن بیشتر از حد نرمال باشد باعث فرسایش خاک و املاح آن می گردد.
و تعداد دفعات آبیاری و ورود گیاه به فاز خشکی سریعتر رخ خواهد داد.
در حالت طبیعی آبیاری بین هر 3 تا 4 هفته یکبار کافیست تا حدی که آب از ته گلدان خارج شود
و سپس آب زیر گلدان را تخلیه کنید تا ریشه ها در اثر تماس با آن پوسیدگی پیدا نکنند.
بین هر بار آبیاری هم باید خاک گیاه تا عمق 2 سانتیمتر خشک شده باشد.
پس با توجه به موارد گفته شده متوجه شدید که گل کاغذی تا حد خوبی نسبت به خشکی مقاوم است.
در فصل رشد بهار و تابستان باید به خوبی آب بگیرد ولی در فصل زمستان می توانید تعداد دفعات آبیاری را کمتر کنید.
توجه کنید که اگر بیش از حد به گیاه آب بدهید گیاه رشد رویشی خواهد داشت.
و بیشتر برگ خواهد داد و گلدهی بسیار کمی خواهد داشت و ریشه ها هم دچار پوسیدگی میگردند.
رطوبت
همانطور که گفتیم این گیاه بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است.
پس به رطوبت زیاد نیاز ندارد و همان آب و هوای گرم با رطوبت محیط کافیست.
پس نیازی نیست در مورد تأمین رطوبت نگران باشید.
و نیازی به استفاده از تکنیک هایی مثل غبارپاشی یا جزیره به کمک زیر گلدانی پر از آب و سنگریزه برای تأمین رطوبت گیاه نیست.
دما
گیاه کاغذی گیاه نسبتا مقاومی است و توان تحمل در برابر رنج دمایی مختلف را دارد.
به نحوی که در برخی مواقع می تواند دمای بین 4 تا 26 درجه را تحمل کند.
اما برای اینکه داخل منزل به خوبی رشد کند و برای آن مشکلی پیش نیاید حتما توصیه می کنیم که دمای محیط بین 15 تا 21 درجه باشد.
مخصوصا فصل زمستانکه سرمای بیش از حد و دمای کمتر از این گیاه را در معرض از بین بردن و کشته شدن قرار می دهد.
به همین دلیل توصیه می شود که اگر در باغچه کاشته اید و امکانش هست به داخل منزل برده و در جای گرم نگهداری کنید.
در غیر این صورت حتما روی گیاه را در فصل زمستان با پارچه یا پتو بپوشانید چون سرمای بیش از حد گیاه را از بین میبرد.
بهترین محدوده دمایی برای گل کاغذی دمای بین 15 تا 21 درجه است.
خاک
گیاه گل کاغذی تا زمانی که بیش از حد به آن آب ندهید و زهکشی خوبی داشته باشد.
که آب را در خود نگه ندارد میتواند تقریبا در هر خاکی رشد کند.
اما اگر زهکشی خوبی نداشته باشد ریشههای گیاه به سرعت دچار پوسیدگی خواهند شد.
این گیاه خاکی که مقداری اسیدی باشد را ترجیح می دهند.
یعنی تقریبا pH خاک بین 5 تا 6.5 باشد و چنانچه خاک قلیایی بود آن را با کمی کود اسیدی رفع کنید.
ضمنا هر چقدر خاک مورد استفاده از لحاظ مواد آلی غنیتر باشد، نیاز به کود مکمل کمتر میشود.
و خاکهای با کیفیت را باید با کمپوست و کرمهای مناسب غنی سازی نمایید.
ضمنا این گیاه نیاز به خاک سبک دارد.
از جمله خاک های سبکی که در بازار وجود دارند و می توانید از آن برای گل کاغذی استفاده نمایید ترکیبی از خاک برگ + پیت ماس و پرلیت و ورمیکولیت هستند.
که دلیل اضافه کردن ورمیکولیت این است که خاک بتواند مقداری از آب مورد نیاز گیاه را نگه دارد تا از طریق ریشه ها جذب گردد.
زهکشی خاک نیز بسیار مناسب باید باشد.
چون اگر خاک گلدان زهکشی خیلی زیادی داشته باشد باعث فرسایش خاک و شستن و خارج کردن املاح آن می گردد.
و عملا آبیاری و کوددهی را غیر مؤثر می کند.
اگر زهکشی آن خیلی ضعیف و کند باشد احتمال بروز بیماری های قارچی و پوسیدگی ریشه زیادتر می شود.
کوددهی
کوددهی گل کاغذی شرایط خاص خود را دارد.
برای اینکه بهترین گلدهی را انتظار داشته باشید باید از کود مناسب و در زمان درست برای گیاه استفاده نمایید.
مخصوصا اگر در گلدان نگهداری می کنید.
کودهای گرانولی که آزادسازی آهسته ای به درون خاک دارند به شکل ماهانه در طی فصل های رشد مثل بهار و تابستان بهترین گزینه است.
کودهای مایع را هم می توان هر بار از طریق ترکیب با آب استفاده نمود.
برای این منظور می توانید از کودهای چایی کمپوست، امولسیون ماهی یا کودهای گیاهان تزئینی مایع برای گلدهی استفاده نمایید.
البته اگر خاک شما قلیایی است باید کود اسیدی به خاک داد.
دقت کنید که اگر کوددهی بیش از حد نیاز گل کاغذی باشد رشد رویشی گیاه بیش از حد خواهد شد.
و سایز بسیار بزرگی پیدا خواهد کرد پس باید مقداری کود را کم کنید ضمن اینکه نباید از کود حاوی فسفات زیاد استفاده نمایید.
و کودهای حاوی آهن گزینه مناسبی هستند.
چرا که ریشه های این گیاه ضعیف هستند و زیاد در جذب مواد مؤثر نیستند.
انواع کود مناسب گیاهان آپارتمانی
هرس
هرس کردن منظم گیاه گل کاغذی باعث ظاهر بهتر گیاه خواهد شد.
چه داخل گلدان کاشته باشید یا مستقیما داخل خاک باغچه تفاوتی نمیکند و هرس کردن آن لازم است.
از طرفی هرس کردن کمک میکند تا سایز و شکل شاخههای این گیاه قابل کنترل باشند.
یا بتوانید همیشه آنها را به فرم بوته یا درختچه در منزل خود نگهداری کنید.
از طرفی گاهی اوقات نیاز است تا در طی زمستانگیاه خود را به داخل منزل بیاورید.
پس باید از قبل هرس کرده داشته باشید تا شرایط نگهداری آن فراهم شود.
بهترین زمان برای هرس کردن گل کاغذی در پاییز یا انتهای فصل رشد است.
که هم ظاهر جذابتری میگیرد و هم پایه آن ضخیم تر میگردد.
حتما هم موقع هرس کردن از دستکش استفاده کنید تا مثل هرس کردن پیچک سمّی، جوش پوستی نزنید.
دقت کنید که اگر در زمان مناسب گیاه گل کاغذی هرس نشود فاز رویشی گیاه به فاز گلدهی غالب شده.
و به جای گل تعداد خارهای بلند روی ساقه ها بیشتر خواهد شد.
هرس کردن هم تقریبا با کوتاه کردن یک سانت از شاخه ها انجام می شود.
تعویض گلدان
در تعویض گلدان گل کاغذی عجله نکنید چون ریشه های این گیاه باید کاملا گلدان را پر کرده باشد و سپس عوض کنید.
قبل از شروع فصل رشد باید تعویض گلدان را انجام دهید.
و معمولا وقتی گیاه را تحویل می گیرید، یکبار گلدان آن را با یک سایز بزرگتر تعویض کنید.
و سپس اجازه دهید که کاملا گیاه رشد کند.
اگر مطمئن نیستید که برحسب نوع گونه دقیقا چه زمانی باید گلدان گیاه را عوض کنید.
مثلا هر 2 سال یا هر 3 تا 5 سال یکبار، اجازه دهید که ریشه ها از زیر گلدان بیرون بزنند.
و در این شرایط بهترین موقع برای تعویض گلدان ایجاد شده است.
شاید برحسب نوع گونه در اوایل سال های رشد مجبور باشید که هر سال گلدان را عوض کنید.
نحوه تکثیر گل کاغذی
تکثیر این گیاه از دو طریق؛ یکی قلمه زدن و دیگری از بذر یا دانه (Seed) انجام می گیرد:
قلمه زدن
قلمه زدن را می توان در هر موقعی از سال ولی ترجیحا در فصل رشد گیاه برای نتیجه گرفتن بهتر انجام داد.
ابتدا ساقه ای نرم که بر روی حدود 4 تا 6 گره هست را انتخاب کرده و 10 تا 15 سانتیمتر از آن را با قیچی تیز و ضد عفونی شده جدا کنید.
سپس برای تسریع فرایند ریشه دهی آن را در محلول با غلظت مناسبی از هورمون های ریشه زایی مثل( NAA1 – نَفتیل استیک اسید ) یا ( IBA ایندول -بوتیریک اسید) قرار دهید.
و سپس کلیه شرایط را مانند یک گیاه بالغ برای آن فراهم کنید تا رشد کند.
بعد از اینکه قلمه در گلدان به قطر 9 سانتیمتر ریشه داد و آماده انتقال شد آن را به گلدانی با قطر دهانه 13 سانتیمتر ببرید.
و کلیه شرایط ایدهآل و بهینه را فراهم کنید.
بذر
این روش چندان توصیه نمی شود و بهترین کار قلمه زنی است.
اما برای این کار بذرهایی که در وسط گل های ریز آن قرار دارد را در فصل پاییز جمع آوری کنید.
و برای این کار باید گیاه را از غلاف جدا کرده و خشک کنید.
بذرها را می توانید در هر زمانی بکارید ولی حتما محیط گرمی فراهم کنید.
ضمنا جوانه زنی شاید یک ماه و حتی بیشتر طول بکشد.
مشکلات و راه های درمان گل کاغذی
رشد گیاه گل کاغذی در فرم خوب و ایدهآل آن نیازمند این است که هم شرایط بهینه برای رشد فراهم کنید.
و تمامی موارد گفته شده را رعایت نمایید و هم اینکه جلوی بیمار شدن گیاه را بگیرید و سریعا بهترین روش درمانی را انجام دهید.
برخی از آفات و مشکلات رایج این گیاه عبارتند از:
کنه تار عنکبوتی:
اگر در قسمت زیرین یا رویی برگ ها نشانه هایی از تار عنکبوت دیده می شود گیاه گل کاغذی دچار این آفت شده است.
که با تغذیه از گیاه برگ های آن زرد می کند.
برای از بین بردن آن می توانید تقریبا هر 2 یا 3 هفته یکبار با فشار زیاد آب، گیاه را درمان کنید تا کنه ها از گیاه کنده شوند.
یا اینکه برای قطع سطح تماس از روغن طبیعی باغبانی یا حشره کش ها طبق دستورات مندرج استفاده نمایید.
افتادن برگ ها:
معمولا به خاطر این است که آبیاری به هر نحوی درست انجام نشده است.
حتما دقت کنید که بین هر بار آبیاری وقتی خاک گیاه خشک می شود باید آبیاری بعدی را روشن کنید.
به هیچ وجه نباید خاک گیاه برای مدت طولانی خیس یا خشک باشد.
گیاه گل کاغذی گل نمی دهد:
به خاطر این است که نور کافی نمی گیرد یا اینکه کودی که انتخاب کرده اید مواد غذایی کافی ندارد.
و حتما طبق راهنمایی داده شده عمل کنید.
در این شرایط حتما مطمئن شوید که طبق موارد گفته نور کافی و تغذیه مناسب انجام می شود.
گیاه رشد نمی کند یا خیلی کند است:
معمولا به خاطر شرایط سایه که نور کافی وجود ندارد، آبیاری به شیوه غلط یا نبود کود کافی ایجاد می گردد.
برگ های زرد رنگ:
یا به خاطر کنه تار عنکبوتی است یا به خاطر آبیاری بیش از حد.
انواع سموم مناسب گیاهان آپارتمانی
ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.
امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده باشه.
تا مقاله بعدی، خدانگهدار.