همه چیز در مورد خواص و نحوه کاشت آویشن در گلدان

آویشن با نام علمی «Thymes» که در عربی به آن صعتر گفته می‌شود از تیره نعناعیان است.

حدود ۳۵۰ گونه در سطح جهان و حدود ۱۴ گونه معطر در ایران دارد.

البته در زبان هر کدام از قومیت‌های ایران اسامی مختلفی برای آویشن وجود دارد و ممکن است این اسامی کاملا با هم متفاوت باشند.

در ایران، کاشت آویشن به عناوین یک گیاه اسانس دار و همچنین برای مصارف دارویی و خوراکی، هم به صورت خانگی و هم در مزارع بسیار رایج است.

انواع گلدان مناسب گیاهان آپارتمانی

محصولات بیشتر

خصوصیات گیاهشناسی آویشن

گیاه آویشن یک گیاه علفی یا چوبی است که البته زیاد ارتفاع نمی‌گیرد و حداکثر ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متراز زمین بلند خواهد شد.

به دلیل تنوع گونه‌های آن، برگ‌ها ممکن است مجتمع باشند یا نباشند و معمولا برگ‌ها به صورت تخم مرغیِ نوک تیز با نصفۀ پایینی پهن هستند.

گل‌ها در شاخه‌های فرعی به صورت دسته‌ای و مارپیچی می‌رویند.

آویشن، در طبیعت و به‌صورت وحشی بیشتر در مناطق گرم و نیمه خشک و کم ارتفاع می‌روید.

و به میزان زیادی باید نور مستقیم خورشیدبه آن بتابد ولی به دلیل تنوع گونه ای در حال حاضر در اکثر نقاط کشور قابل مشاهده است.

انواع وحشی آویشن به اویشن کوهی معروف هستند.

و انواعی از آویشن هم که توسط کشاورزان و باغداران کشت می‌شوند آویشن باغی نامیده می‌شوند.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

تمام قسمت‌های سبز گیاه آویشن به عنوان محصول آویشن برداشت می‌شوند

آویشن باغی

یکی از معروف‌ترین گونه‌های آویشن که در ایران بسیار پرطرفدار است آویشن باغی نام دارد.

با اسم علمی Thymus vulgaris این گونه از آویشن، یک گیاه چندساله و مقاوم به سرماست.

البته منظور از مقاومت آویشن به سرما مقاومت ریشه‌های آن است یعنی اینکه قسمت‌های فوقانی گیاه در فصل سرما از بین می‌روند.

ولی ریشه آن در خاک باقی می‌ماند و برای سال بعد دوباره رشد مجدد قسمت‌های فوقانی گیاه شروع می‌شود.

ولی بذر و جوانه گیاه مقاومتی به سرما ندارند و باید مکان کاشت بذرهای آویشن، دارای دمایمطلوب و حداقل به اندازه دمای اتاق باشد.

بعد از جوانه زنی نیز نیاز به نور مستقیم خورشیدو گرمای بیشتر دارند.

عملکرد آویشن باغی برای سال اول هر مقداری که باشد برای سال‌های بعد این مقدار بالای ۲ برابر خواهد شد.

خواص و موارد مصرف آویشن

آویشن، جزو گیاهانی است که تقریبا از تمام بخش‌های هوایی و سبز آن اسانس گرفته می‌شود.

اسانس‌ها، روغن‌های معطر و فراری هستند که در صنایع مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرند و بسیار ارزشمند هستند.

اسانس آویشن در انواع شامپو و خمیر دندان استفاده می‌شود و اثرات مطلوبی بر زیبایی و سلامت پوست و مو دارد.

آویشن به صورت خوراکی، دمنوش یا طعم دهنده غذا نیز کاربرد زیادی در بین ایرانی‌ها و دیگر ملت‌های شرقی دارد.

و در طب سنتی کشور‌های مختلف استفاده از آویشن به عنوان دارو بسیار رایج است.

فواید دارویی آویشن برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و برونشیت ثابت شده است.

ضد التهاب و حساسیت مجاری تنفسی و ضد آسم است.

همچنین مشخص است که آویشن یک ضدعفونی کننده و ضدمیکروب قوی است.

که در برابر انواع عوامل بیماری زای ویروسی، باکتریایی و قارچی اثرات شفابخش دارد.

به علاوه باعث قدرت دستگاه گوارش و کمک به هضم غذا می‌شود.

گردش خون را بهبود می‌بخشد و به رفع کم خونی نیز کمک زیادی خواهد کرد.

دمنوش آویشن برای رفع خلط، شستشوی مجاری گوارشی و درمان سرماخوردگی مفید است

موارد منع مصرف آویشن

مصرف خوراکی آویشن برای افرادی که دچار کم کاری یا پرکاری تیروئید هستند توصیه نمی‌شود.

همچنین زنان باردار در طول دوران حاملگی باید از مصرف گیاه و دمنوش آویشن خودداری کنند.

چون آویشن حاوی موادی است که احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

آنچه در کاشت آویشن در گلدان باید به آن توجه کنید

تهیه بذر آویشن

برای کاشت آویشن در خانه و به صورت گلدانی، یکی از رایج‌ترین روش‌ها کاشت بذر آویشن است.

برای کاشت آویشن با بذر باید بذر گونه مورد نظر را از بازار خریداری نمایید.

مثلا بذر آویشن باغی با اسم علمی Thymus Vulgaris را خریداری می‌کنید.

در خرید بذرهای بسته‌ای آویشن باید سعی کنید مرغوب‌ترین و خالص‌ترین نوع از بذر را خریداری کنید.

البته حتی در بهترین نوع از بذرهای آویشن، حدود نیم درصد ناخالصی وجود دارد و این مقدار طبیعی است و اشکالی ندارد.

بذر آویشن باغی بسیار ریز است به نوعی که در هر گرم از بذر آویشن باغی حدود ۴۰۰۰ دانه بذر وجود دارد.

درصد جوانه زنی بذر آویشن باغی بالای ۸۵% است و دقیقا مثل چمن، سبز خواهد شد.

بذر آویشن باغی، هم به صورت گرمی و هم پاکتی در بازار و در سایت‌های مختلف مربوط به کشاورزی و باغداری در دسترس و قابل خرید است.

خاک و کوددهی

خاک مناسب برای کاشت آویشن، بهتر است خاکی سبک با PH بین 5/4 تا ۸ باشد.

پس اکثر خاک‌های اسیدی، مناسب کاشت آویشن هستند.

به علاوه خاک باید مواد لازم و مورد نیاز گیاه آویشن را به مقدار کافی داشته باشد.

اگر خاک سنگین باشد و یا مواد کافی نداشته باشد رشد آویشن در آن رضایت بخش نخواهد بود.

کودهای مناسب برای خاک اویشن هم اکسید فسفر و اکسید پتاس، کود ازته و کود حیوانی است.

که می‌توانید از ترکیب همه آن‌ها استفاده کنید.

گیاه آویشن را در خاکی سبک و با زهکشی مناسب بکارید

زمان مناسب برای کاشت آویشن با بذر

برای کاشت بذر آویشن بهترین زمان اواخر زمستانو اوایل بهاراست.

و تقریبا از اوایل ماه اردیبهشت به نشاء قابل کاشت در گلدان دست خواهید یافت.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

کاشت آویشن

کاشت مستقیم بذر یا کاشت غیر مستقیم با نشاء

تنها کافیست در یک خاک مناسب و در عمق حداکثر نیم سانتی‌متریِخاک، بذرها را بکارید.

و بعد از حدود یک تا دو هفته شروع به جوانه زنی می‌کنند.

ظرفی که در آن بذر آویشن را می‌کارید هم اهمیتی ندارد و آویشن حتی روی سینی هم رشد می‌کند.

پس الزامی ندارد حتما در داخل گلدان بذرهای آویشن را بکارید.

برای کاشت آویشن روی سینی ابتدا خاک روی سینی را با آب پاش مرطوبکنید سپس بذرها را روی آن بپاشید و با یک لایه خیلی نازک از خاک، روی بذرها را بپوشانید.

سپس یک پلاستیک مثل پلاستیک‌های شفافی که روی ظرف سالاد می‌کشید روی سینی بذرها بکشید.

و بعد از حدود یک تا دو هفته که بذرها جوانه زدند پلاستیک را بردارید.

بعد از جوانه زنی بذرها، جوانه‌های آویشن به گرماو نور مستقیم خورشیدنیاز دارند تا رشد کنند.

پس سینی‌ها را در یک مکان، جلوی نور مستقیم خورشید قرار دهید.

بعد از مدتی مشاهده می‌کنید که جوانه‌های آویشن کمی ارتفاع گرفته‌اند.(در حدود ۱۰ سانتی متر)

در این حالت شما نشاء آویشن دارید که می‌توانید آن‌ها را در هر مکانی اعم از گلدان یا باغچه بکارید و به آسانی رشد می‌کنند.

البته برای کاشت نشاء، عمق خاک مثل حالت کاشت بذر نیست و باید حداقل به عمق ۱۵ سانتی‌متربرسد.

در بازار، نشاء آماده آویشن هم یافت می‌شود.

که در گلخانه‌ها تولید شده‌اند و به بازار عرضه می‌شوند و می‌توانید مستقیما نشا آویشن را خریداری کنید و در گلدان‌های خود بکارید.

نشاء آویشن را نباید در ظرف‌های کم عمق بکارید

کاشت آویشن با تقسیم بوته

تقسیم بوته نیز یکی از روش‌های رایج کاشت آویشن است.

برای این کار تنها کافیست یک بوته آویشن دو تا سه ساله را که سالم و بدون هر نوع آلودگی است انتخاب کنید.

و آن را به همراه ریشه‌هایش از خاک بیرون بکشید.

سپس آن را به دسته‌های کوچک‌تر، تقسیم کنید و این دسته‌های کوچک و ریشه‌دار آویشن را در مکان جدید بکارید.

این دسته‌ها تبدیل به یک گیاه جدید و مستقل از آویشن خواهند شد.

استفاده از علف کش‌ها

همانطور که گفته شد ممکن است که بذر آویشن حاوی مقادیری ناخالصی باشد.

که این ناخالصی‌ها در واقع بذر سایر گیاهان هستند و بعد تبدیل به علف هرز برای گیاه آویشن می‌شوند.

علف‌های هرز در کاشت آویشن خانگی و در مقیاس کوچک اهمیتی ندارند.

چون به آسانی می‌توانید آن‌ها را به صورت دستی وجین کرده و حذف کنید.

ولی در کاشت آویشن در گلخانه و مزارع، علف‌های هرز را باید با علف‌کش از بین برد.

از جمله علف‌کش‌هایی که برای آویشن به کار برده می‌شوند: Sinbar، Linuron، Foresite، Stomp

استفاده از علف کش ممکن است بر کیفیت محصول آویشن تاثیر منفی بگذارد.

انواع گیاهان گلدار

محصولات بیشتر

آبیاری گلدان‌های آویشن و دیگر مراقبت‌ها

در مورد آبیاری هم مثل دیگر گیاهان معمولی و حتی کمتر، آن‌ها را آبیاری کنید.

و نباید خاک گلدان را زیاد آبیاری و غرقاب کنید چون عملکرد گیاه پایین می‌آید.

و بهتر است هر وقت خاک گلدان خشک شد، آن را آبیاری کنید.

گلدان‌های آویشن به مراقبت خاصی نیاز ندارند چون آویشن، گیاهی مقاوم است و خیلی کم درگیر آفات و بیماری‌ها می‌شود.

پس به هیچ وجه در کاشت خانگی و گلدانی آویشن نیازی به سم پاشی و کارهای مشابه ندارید.

گلدان‌های آویشن را باید بعد از خشک شدن خاک آبیاری کنید

هرس کردن آویشن

در کاشت آویشنِ مزرعه‌ای و گلخانه‌ای در فصل برداشت تقریبا کل گیاه آویشن را برداشت می‌کنند.

ولی بوته‌های آویشن گلدانی چون علاوه بر استفاده از گیاه، جنبه تزئینی هم دارند.

شاید تمایل داشته باشید گیاه را به عنوان یک گیاه زینتی در خانه نگه دارید.

پس در این حالت گاها توصیه می‌شود قسمت فوقانی بوته‌های آویشنِ گلدانی خود را هرس کنید.

چون این کار باعث پرپشت‌تر شدن و زیباتر شدن آویشن‌های گلدانی خواهد شد.

کاشت آویشن در کنار دیگر گیاهان

در کاشت مزرعه‌ای آویشن، گاها این گیاه در کنار دیگر گیاهان کاشت می‌شود.

و در این حالت نباید گیاهان دیگری که در کنار آویشن کاشته می‌شوند گیاهان چند ساله و ریشه‌دار باشند.

چون در این صورت ممکن است بیماری‌هایی از آن‌ها به گیاه آویشن سرایت ‌کند.

برداشت محصول آویشن

تمام قسمت‌های سبز و فوقانی گیاه آویشن به عنوان محصول آویشن برداشت می‌شوند.

و بهترین زمان برای برداشت آن‌ها، دوره‌ای است که گیاه آویشن در حال گلدهی است که این زمان، در طول بهار و تابستان خواهد بود.

تعداد دفعات برداشت محصول آویشن نیز در سال اولِ کاشت آویشن، تنها یکبار است.

ولی در سال‌های دیگر، دفعات برداشت محصول به دو یا سه بار افزایش خواهد یافت.

که این دفعات برداشت در اواسط بهار، اواسط تابستان و اواسط پاییز خواهد بود.

فصل برداشت محصول آویشن همان فصل گلدهی گیاه است

گفته می‌شود که بهتر است زمان برداشت محصول آویشن، در ساعات گرم ظهر و ساعات آفتابی روز باشد چون میزان اسانس گیاه در این ساعات بیشتر خواهد بود.

نوع محصول هدف هم در تعداد دفعات برداشت از آویشن اهمیت دارد.

یعنی اینکه اگر هدف بذر آویشن باشد تنها یکبار در طول سال می‌توان این کار را انجام داد.

و در این صورت نمی‌توان از گیاه برداشت کرد تا موقعی که بذر آن آماده برداشت شود.

خشک کردن محصول آویشن

گیاه آویشنِ برداشت شده در حجم‌های بالا زیر نور آفتاب قرار داده می‌شود تا خشک شود.

علاوه بر این، امروزه دستگاه های خشک کن مختلف هم در اختیار افراد است.

که می‌توان با سرعت و کیفیت بهتری محصول آویشن را در آنها خشک کنند.

برای خشک کردن محصول آویشن در خشک کن به دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد نیاز داریم.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.

امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده‌ باشه.

تا مقاله بعدی، خدانگهدار.

جهت بازدید از صفحه کافه گلدون در اینستاگرام، کلیک کنید. 🙂