راهنمای کامل شرایط نگهداری و رشد گیاه گل ناز

گل ناز (نام انگلیسی آن Aptenia)، گیاهی ساکولنت یا گوشتی چند ساله محسوب می‌شود که متعلق به خانواده یا تیره‌ای از گیاهان گلداربه نام علف فرشیان (Aizoaceae) و راسته میخک سانان (Caryophyllales) می‌باشد.
گونه‌های مختلفی از این گیاه در دنیا وجود دارند که به نام‌های:

• Aptenia cordifolia
• Aptenia geniculiflora
• Aptenia haeckeliana
• Aptenia lancifolia

معروف هستند.
ولی گونه‌ای که در ایران بیشتر وجود دارد و همه آن را می‌شناسیم؛ Aptenia cordifolia می‌باشد. گیاه ناز بومی آفریقای جنوبی در نواحی بارانی و نواحی ساحلی ایالت کیپ شرقی آفریقاست. حتی دیده شده که در برخی موارد، در ایالت کوازولو – ناتال آفریقای جنوبی، آرژانتین، جنوب برزیل، اروگوئه و جنوب آسیا هم رشد می‌کند. در این مقاله به معرفی این گیاه و شرایط نگهداری گل ناز می‌پردازیم.

انواع گیاهان گلدار

اتمام موجودی

اتمام موجودی

اتمام موجودی

اتمام موجودی

محصولات بیشتر

معنی نام گیاه

نام گیاه گل ناز یا Aptenia از واژه یونانی a به معنای بدون، عدم، نداشتن و apten به معنی بدون بال گرفته شده که اشاره به دانه‌های بدون بال گیاه دارد.
گونه cordifolia نیز از واژه لاتین cordi به معنای قلب و folium به معنای برگ گرفته شده که اشاره به برگ‌های قلبی شکل آن دارند.
این گیاه به نام‌های دیگری مثل Heartleaf Ice plant ،Baby Sun Rose و Red Aptenia معروف می‌باشد. در بنگلادش به  گل ناز، گل زمان هم می‌گویند چون در مواقع خاصی رشد می‌کند. این گیاه رشد سریعی دارد و شاید سالانه رشد آن به 30 تا 60 سانتی‌متر برسد. قطر گل‌ها 2.5 تا 3 سانتی‌متر و با 5 گلبرگ به رنگ‌های قرمز، نارنجی، صورتی، سفید و زرد دیده می‌شود.
گیاه ناز، از بهترین گل‌هایی است که علاوه بر کاشت در منزل، محبوبیت زیادی برای استفاده در باغ صخره‌ای، چمن کاری، میادین و بلوارها دارد.

گیاه گل ناز یکی از زیباترین گیاهانی که ارزش خرید و نگهداری آن بسیار بالاست.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

شرایط نگهداری گل ناز

گل ناز همانند سایر گیاهان نیاز به فاکتورهای رشد دارد و تنها در صورتی که این موارد به درستی فراهم شوند می‌توانید از رشد و گل‌های زیبای آن لذت ببرید. شک نداشته باشید که این گیاه یکی از زیباترین گل‌هایی است که می‌توانید در منزل بکارید و تا سالیان سال از آن لذت ببرید. پس در ادامه شیوه نگهداری گل ناز در آپارتمان را باهم بررسی می‌کنیم.

همچنین اگر قصد خرید گیاه آپارتمانی از کافه گلدون را دارید، به آسانی می‌توانید به صفحه مربوط هر گیاه مراجعه کرده و در زیر آن در مورد مشخصات هر گیاه و شرایط نگهداری آن مطالعه بفرمایید. این اطلاعات با راهنمایی گیاهپزشک ما نوشته شده‌اند و به شما در تصمیم‌گیری پیش از خرید، کمک می‌کنند تا با آگاهی بیشتر و خیال آسوده، گلدان موردنظرتان را خریداری نمایید. پس از خرید نیز بروشوری همراه سفارشتان ارسال خواهد شد که شناسنامه گیاهتان روی آن درج شده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه نگهداری نیز با استفاده از qr کد روی بروشور به صفحه مقاله مرتبط با گیاه هدایت می‌شوید.

چنانچه سوالات بیشتری در هر مورد برایتان پیش آمد، پشتیبانی واتسپ و صفحه گلیار در اختیار شماست.

نور

طبیعتا هیچ گیاهی بدون نور نمی‌تواند زنده بماند و تأمین نور هم باید با شدت و مدت زمان مناسب آن باشد. با توجه به اینکه گل ناز در گروه گیاهان ساکولنت یا گوشتی است به همین دلیل نور مستقیم خورشید بهترین گزینه است.
گیاه ناز، تقریبا بین 6 تا 8 ساعت به آن نیاز خواهد شد و کمبود نور باعث باز نشدن گل‌های گیاه می‌شود. در مناطقی که اکثرا آب و هوا ابری و بارانی است به خاطر کمبود نور، این گیاه شکوفایی بسیار کمی دارد. اگر داخل منزل از آن نگهداری می‌کنید باید گلدان را جلوی پنجره‌های شمالی بگذارید.

آبیاری

اگر تا به حال از گیاهان ساکولنت در منزل نگهداری کرده باشید به خوبی می‌دانید که این گیاه نیاز به آبیاری زیاد ندارد.
در نگهداری گل ناز در آپارتمان فقط زمانی باید به آن آب بدهید که تا عمق 15 سانتی‌متری خاک باغچه یا 3 تا 4 سانتی‌متری خاک گلدان خشک شده باشد در غیر این صورت ریشه‌های آن در معرض پوسیدگی و بیماری‌های قارچی قرار می‌گیرند.
پس مواقعی که می‌بینید خاک گلدان یا باغچه نمناک یا خنک است به آن آب ندهید.در زمستانهم میزان آبدهی کمتر می‌شود چون تبخیر آب خیلی کند است و زمانی که احساس کردید برگ‌ها در حال چروک شدن هستند به آن آب بدهید.
در برخی منابع ذکر شده که هر 5 تا 7 روز به گیاه آب بدهید که کاملا اشتباه است!
چون بسته به نوع منطقه و میزان نورگیری، سرعت خشک شدن و تبخیر آب و استفاده گیاه از آب متفاوت می‌باشد و نمی‌توان زمان خاصی تعیین کرد. بهترین کار به روش دستی و به شکلی است که توضیح داده شد. گیاه گل ناز نیاز به آبیاری زیاد ندارد. اما چنانچه نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در این مورد هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله روش صحیح آبیاری گیاهان آپارتمانی را مطالعه نمایید.

رطوبت

برای تأمین رطوبت گیاه گل ناز باید به دقت به این نکات توجه کنید. اولا چون گیاه ساکولنت است نیاز به رطوبت زیاد ندارد در غیر این صورت دچار بیماری‌های قارچی و پوسیدگی ریشه می‌شود پس مناسب کاشت در نواحی شرجی نیست.
از این جمله برخی افراد این گونه برداشت می‌کنند که چون مقاوم به شرایط خشکی است پس برای نگهداری گل ناز کنار دستگاه گرم کننده مثل هیتر یا بخاری مشکلی درست نمی‌شود. در صورتی که در نزدیکی این وسایل گیاه به شدت اذیت می‌شود.
از طرفی نباید هم روی برگ و گل‌های آن آب بپاشیدتا رطوبت مورد نیاز گیاه را – که در سطح خیلی کمی به رطوبت نیاز دارد – جبران کنید. حتی توصیه می‌شود که برای پاک کردن گرد و غبار از برگ‌ها و گل‌ها روی آن آب نریزید و با یک پارچه خشک و نرم این کار را انجام دهید. اگر گیاه ناز را به اشتباه تا مدت زمان زیادی در محیط خشک گذاشته‌اید و می‌بینید که برگ‌ها چروک شده‌اند و در حال واکنش نشان دادن به شرایط خشکی و گرمای زیاد هستند، برای جبران وضعیت فقط گلدان را به جای خنک تری انتقال دهید و روی آن آب نپاشید و در حد مرطوب کردن خاک به آن آب دهید.

دما

گل ناز نسبت به سرمامقاوم نیست و باید در فصل‌های سرد سال حتما در جایی از منزل که هوای متعادلی دارد نگه داشته شود. از طرفی قادر است تا دمای 40 درجه تابستانرا تحمل کند و به همین دلیل تا حدی مقاوم به خشکی می‌باشد.
نیاز دمایی گل ناز بسته به مرحله رشد و زندگی متفاوت است. در فاز رشد یعنی از بهار تا انتهای شهریور باید در دمایی بین 22 تا 25 درجه باشد. تا بیشترین میزان رشد و گلدهی را شاهد باشید.
در فصل سرد سال که گیاه وارد فاز استراحت و عدم فعالیت می‌شود برای نگهداری گل ناز، دمای اطراف آن نباید به کمتر از 5 درجه برسد و بهترین دما بین 5 تا 8 درجه است.

خاک

خاکی که گیاه گل ناز برای رشد بهینه خود به آن نیاز دارد خاکی است که زهکشی خوبی داشته باشد و سبک باشد تا آب را به راحتی از خود عبور دهد.
چون ماندگاری آب در خاک باعث پوسیدگی ریشه و ابتلای آن به بیماری‌های قارچی می‌شود. البته گلدانی که سوراخ ته آن بزرگ است اصلا گزینه مناسبی نیست. چون باعث فرسایش و شسته شدن خاک شده و مواد آلی آن نیز از بین می‌رود. این گیاه تقریبا در pHهای مختلف مقاومت از خود نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که نباید خاک گل ناز نیتروژن زیادی داشته باشد. چون باعث پوسیدگی گیاه شده، گلدهی را متوقف می‌کند و حتی می‌تواند آن را از بین ببرد.
برای تهیه خاک مناسب گلدان گل ناز هم می‌توانید خاک مناسب گیاهان کاکتوس را از گلخانه‌ها خریداری کنید و هم اینکه می‌توانید خودتان مخلوطی از نسبت مساوی خاک چمن، ماسه درشت یا پرلیت، پیت یا هوموس مرطوب (خاک برگ) و کمی آهک را استفاده نمایید.

گیاه ناز

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

کوددهی

بهترین نوع کود برای گیاه گل ناز، کود گیاهان ساکولنتاست و بهتر است که به صورت پیش آماده خریداری کنید. چون ترکیب عناصر مختلفی مثل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فلوئور و سایر عناصر مهم برای رشد گیاه کاملا متناسب با نیاز این گیاه هستند.
در طی فاز رشد، کوددهی نباید بیشتر از یکبار در ماه انجام شود و در طی فاز استراحت یعنی فصل‌های سرد سال، باید کوددهی را کاملا متوقف کنید. ضمنا توجه داشته باشید که این نوع کودها سرعت آزادسازی کمی دارند تا کم کم متناسب با نیاز گیاه عناصر آن آزاد شوند. بهترین شیوه تغذیه و کوددهی به گل ناز یکبار در فصل اردیبهشت و یکبار هم در اواخر مرداد می‌باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین کود برای گیاهان آپارتمانی

انواع کود مناسب گیاهان آپارتمانی

اتمام موجودی

محصولات بیشتر

هرس

با توجه به اینکه گیاه ناز از لحاظ مورفولوژیکی ساقه‌هایی با رشد سریع دارد و سریع روی خاک پخش می‌شود یا از گلدان بیرون می‌زند. بد نیست که هر سال موقع پاییز هرس شود.
پس بهترین زمان برای هرس کردن فصل پاییزاست که گیاه آماده وارد شدن به فاز استراحت می‌باشد. کوتاه کردن ساقه‌ها باید کم کم و نه ناگهانی انجام شود.
هرس کردن گیاه در فصل بهار نیز آن را وارد شرایط استرس می‌کند و جوانه زنی و گلدهی خیلی به تأخیر خواهد افتاد. در مواقعی که ساقه‌ها خیلی بلند شده باشند که ظاهر دکوراتیو و تزئینی خود را از دست بدهند باید سریعتر گیاه را هرس کنید و هرس کردن را از ماه دی شروع نمایید تا در اواسط بهار شروع به گلدهی با حداکثر سرعت کند.

هرس کردن سالانه ساقه و ریشه گیاه گل ناز

تعویض گلدان

همانطور که گفتیم رشد سالانه گل ناز سریع می‌باشد. پس بهتر است که هر سال گلدان آن را عوض کنید تا ریشه‌های قوی و قدرتمند آن به رشد خود ادامه دهند و بتوانند نمو خوبی داشته باشند. با توجه به اینکه کلا ساکولنت‌ها را در فصل بهارخیلی راحتتر می‌توان جابجا کرد و وارد گلدان دیگری برد. بهتر است که گلدان گیاه گل ناز را هم در فصل بهار عوض کنید.
دو نکته مهم در تعویض گلدان این گیاه حائز اهمیت است.
اول اینکه گلدان انتخابی باید عمق خوبی داشته باشد چون ریشه‌های آن عادت دارند در عمق زیاد خاک فرو بروند و دنبال آببگردند. دوم اینکه هر سال گلدانی که انتخاب می‌کنید باید چند سانتی‌متر قطر بزرگتری داشته باشد.
و توجه کنید که خیلی بزرگتر نباشد چون همه زمان و انرژی گیاه صرف رشد ریشه‌ها برای پر کردن گیاه شده و دیر تطبیق پیدا می‌کند و در گلدهی آن اختلال ایجاد می شود.

نحوه تکثیر گیاه گل ناز 

دو روش برای تکثیر گل ناز وجود دارد:
از طریق بذر یا قلمه زدن.
قلمه زدن روش بهتری استچون در کاشتن دانه، روش کاشت و نگهداری و جوانه زنی سخت‌تر می‌باشد.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

قلمه زنی

موقع هرس کردن گیاه می‌توانید بخشی از ساقه را هم به عنوان قلمه جدا نمایید.
قلمه‌ها را نباید برخلاف بسیاری از افراد بی‌تجربه در آب فرو ببرید تا ریشه زایی شروع شود. بلکه باید اجازه دهید قلمه‌ها خشک شوند که نیاز به 10 تا 12 ساعت زمان است.
دقت کنید که برای خشک شدن آنها را در معرض نور مستقیم خورشید نگذارید (قانون مشترک برای همه ساکولنت‌ها). بهترین کار برای جوانه زنی قلمه‌ها این است که آنها را در ترکیبی از 1 قسمت خاک مخصوص ساکولنت و 2 قسمت شن رودخانه یا ورمیکولیت قرار دهید. برای این کار این مخلوط را در یک گلدان کم عمق و کاملا مرطوب بریزید. سپس قلمه‌ها را در مخلوط فرو ببرید تا ریشه‌زایی و جوانه زنی شروع شوند. نیازی هم نیست که روی گیاه ناز را بپوشانید فقط به صورت دوره‌ای با آبپاش سطح خاک را مرطوبنگه دارید. وقتی ساقه و برگ‌های جوان شروع به رشد کردند آن را به یک گلدان دائمی برای رشد منتقل کنید و کلیه شرایط رشد و نکات نگهداری گل ناز در آپارتمان را برای آن رعایت کنید که توضیح دادیم.

کاشتن بذر یا دانه

برای کاشتن دانه چون جوانه‌زنی از دانه در گیاه گل ناز خیلی سخت است، باید مراقب باشید. بهترین مخلوط خاکی همان مخلوط خاک برای قلمه هاست ولی ترجیحا ورمیکولیت نباشد و روی آنها را هم باید با یک پارچه یا لیوان بپوشانید و دما را هم بین 21 تا 25درجه نگه دارید. وقتی اولین ساقه‌ها رشد کردند به گلدان دائمی منتقل کنید و شرایط رشد گفته شده را رعایت کنید.

مشکلات و راه های درمان گیاه گل ناز

گیاهان ساکولنت از جمله گل ناز به ندرت دچار آلودگی و بیماری می‌شوند. معمولا عمده مشکل این گیاه به خاطر شته‌ها و نماتد گره ریشه است.
جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

نماتد گره ریشه

این نوع آفت‌ها با جلوگیری از فعالیت درست ریشه‌ها، گیاه ناز را به کم آبی و کمبود مواد غذایی دچار می‌کنند.

شته

شته‌ها را باید با روغن چریش یا روغن باغبانی رفع کرد که تعداد زیاد آن‌ها باعث نرسیدن نور کافیبه گیاه و چروک شدن آن می‌شود.

پوسیدگی ریشه‌ها

دلیل پوسیدگی ریشه‌های گل ناز، آبیاریبیش از حد است یا اینکه درصد نیتروژن کود مورد استفاده بیش از حد بالاست.
ریشه‌های مرده را جدا کنید. اگر هم دیر متوجه شده‌اید و پوسیدگی ریشه به مرحله بیماری قارچی رسیده ابتدا باید از قارچ‌کش استفاده نمایید. ریشه‌های آلوده را جدا کنید و کلا گلدان و خاک را عوض نمایید.

افتادگی برگ‌ها

اگر دفعات آبیاریزیاد باشد و بین هر بار آبیاری خاک خشک نشده باشد نیز این اتفاق می‌افتد یا اگر در طی فصل استراحت، یعنی بعد از گلدهی، دمای محیط خیلی بالا باشد نیز برگ‌ها افتادگی و پژمردگی پیدا می‌کنند.

گلدهی شروع نشده باشد

دلیل این موضوع، نوردهی ناکافی، تکثیر غلط و اشتباه، قرارگیری گیاه در جای سرد در فصل زمستاناست.

ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.
امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده‌ باشه.
تا مقاله بعدی، خدانگهدار.

جهت بازدید از صفحه کافه گلدون در اینستاگرام، کلیک کنید. 🙂