بررسی کامل روند کاشت زعفران تا مرحله نگهداری و برداشت

کاشت زعفران (زَرپَران) گیاهی که به طلای سرخ مشهور است در دنیا بسیار رواج دارد.
با توجه به اینکه مقدار حاصل از برداشت این گیاه مقدار بسیار کمی زعفران می باشد قیمت بسیار بالایی دارد.
و به نوعی طلا محسوب می گردد.
قبل از اینکه به مراحل کاشت، زمان کاشت، نگهداری از گیاه، نحوه و زمان برداشت زعفران بپردازیم کمی در مورد آن توضیح می دهیم.
این گیاه با نام علمی Crocus sativus معروف به Saffron از تیره (خانواده) زنبقیان (Iridaceae) و راسته مارچوبه سانان (Asparagales) می باشد.
که برای رشد در نواحی نیمه گرمسیری یعنی با زمستان‌های ملایم و تابستان های گرم و خشک بهترین عملکرد را دارد.
این گیاه دارای برگ هایی شبیه به علف یا سبزه و پرچم های زرد رنگ می باشد.
کلاله‌های هر گل معمولا به رنگ‌های نارنجی روشن، قرمز یا تقریبا ارغوانی هستند.
گونه‌های مختلف این گیاه از لحاظ نوع رنگ، بو و طعم با یکدیگر متفاوت هستند و انواع فروشی در بازار برای مصارف خانگی از گرید پایین هستند.

انواع گیاهان آپارتمانی

اتمام موجودی

اتمام موجودی

اتمام موجودی

محصولات بیشتر

مراحل کاشت زعفران

زمین مناسب کاشت این گیاه باید ترکیبی از شن و رس یا اصطلاحا خاک سبک باشد.
تا پیاز گیاه مقاومت خوبی در مقابل شرایط پیدا کند.
همچنین باید زمین کاشت هم حاصلخیز و زهکشی شده باشد و pH آن بین 7 تا 8 تنظیم گردد.
اما اشتباه شما این است که فکر کنید کاشت زعفران فقط در زمین کشاورزی مخصوص خودش انجام می‌گیرد.
در حالی که در منزل می‌توانید به راحتی در گلدان هم کشت دهید.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.
مراحل کاشت این گیاه عبارتند از:

خرید گلدان مناسب برای کاشت زعفران:

گلدان‌های سفالی و نسبتا بزرگ که سوراخ بزرگی در ته گلدان برای زهکشی وجود دارد بهترین گزینه است.
چون این گیاه اصلا با آبیاری زیاد میانه خوبی ندارد.
ارتفاع گلدان هم حدود 25 سانتی‌مترمناسب است تا برای رشد مشکلی پیش نیاید.

خاک مناسب:

خاک زعفران باید سبک و کاملا حاصلخیز، بدون مواد آلوده پوسیده شده باشد.
بهترین نوع کود برای تقویت خاک مورد نیاز برای کشت، کود ورمی کمپوست یا پوسیده دامی است.

کاشت پیاز زعفران:

زعفران را از طریق کورم (Corm) یا پداژه (ساقه پیاز مانند گیاه) کشت می‌دهند چون بذر ندارد.

اگر در زمین کشاورزی هستید باید چاله‌هایی به عمق 15 تا 20 سانتی‌متر حفر کنید و داخل آن را بین 3 تا 15 پیاز زعفران قرار دهید.
تا از سرمازدگیمحفوظ باشد.
سپس بسته به متراژ زمین باید از کود حیوانی با مشخصات گفته شده استفاده نمایید تا زمین تقویت شود.
اما برای کاشت زعفران در گلدان باید آن را به 5 قسمت با عمق 15 سانتی‌متر تقسیم کنید.
و در هر بخش نیز 5 عدد پیاز قرار دهید که پیازها به سمت بالا باشند.
دو نکته بسیار مهم است؛ هر چاله باید از بدنه گلدان 3 سانتی‌متر و نسبت به یکدیگر 10 تا 15 سانتی‌متر فاصله داشته باشند.

نکته

بهترین زمان کاشت زعفران خرداد ماه تا اوایل مهر است.
و بدترین موقع نیز اواخر تیر تا اوایل مرداد می باشد.
گل های پیاز زعفران در اوایل آبان و آذر رشد می کنند و زمان رشد گیاه اصلی پاییز تا اوایل بهار می باشد.
از فصل بهار نیز گیاه به خواب می رود.
کاشت زعفران یا زرپران، گیاهی که به طلای قرمز معروف است.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

آبیاری:

مهم نیست چه زمانی گیاه را بکارید.
آبیاری از مهر ماه شروع می‌شود و حداکثر دو بار با فاصله 10 روز آبیاری می‌گردد.
چون تا قبل از مهر گیاه خواب است و فعالیت خاصی ندارد.
و پس از مهر نیز به دلیل سرمای هوای منطقه رشد، احتمال یخ زدگی گیاه وجود خواهد داشت.
در هر بار آبیاری هم آب داده شده باید از ته گلدان خارج شود چون باقی ماندن آب باعث پوسیدگی گیاه می‌شود ولی کل آن باید مرطوبشود.

نکته

بعد از آبیاری دقت داشته باشید که تا فصل مهر گلدان گیاه در مکانی خنک و به دور از نور مستقیم خورشید باشد.
اما پس از مهر می توانید روبروی نور خورشید قرار دهید چون شدت تابش کمتر است.

شرایط نگهداری زعفران

از این قسمت به بعد باید به توضیح شرایط نگهداری پس از کاشت زعفران بپردازیم تا بتوانید گلدهی گیاه را مشاهده کنید.
شرایط نگهداری زعفران نیز مشابه با سایر گیاهان شامل فاکتورهای بسیار مهم و تأثیرگذار در رشد آن هستند.
که پس از کاشت زعفران باید به دقت رعایت کنید.

نور

گیاه زعفران به 6 تا 8 ساعت نور خورشید در روز نیاز دارد.
ولی در فصل تابستان بهتر است به شکل فیلتر شده و غیر مستقیم باشد تا گیاه نسوزد.
توجه داشته باشید که چون تراکم این گیاه زیاد است و رشد آهسته‌ای دارد آن را پشت گیاهان بلندتر نکارید تا مانع رسیدن نور خورشید نشوند.

آبیاری

طبق دستور گفته شده عمل کنید.
زهکشی خاک بسیار مهم استو بین هر بار آبیاری نیز خاک باید کاملا خشک باشد.

رطوبت

گیاه زعفران نباید در محیط های مرطوب و شرجی باشد به همین دلیل تابستان های گرم و خشک را دوست دارد.
لذا دلیل اصلی اینکه نمی توان این گیاه را در شهرهای شمالی و جنوبی کاشت، همین مسأله رطوبتاست.

دما

کاشت زعفران باید تحت دمای مناسبی صورت گیرد تا گلدهی آن به تعویق نیفتد و حتی موجب از بین رفتن گیاه نشود.
به همین دلیل توصیه می کنند که گرمای تابستان نباید از 35 تا 40 بیشتر شود.
و دمای زمستانهم از منفی 15 تا منفی 20 درجه کمتر شود.
در مناطقی که زمستان ها خیلی سرد هستند حتما باید روی گیاه را بپوشانید.
که با توجه به امکان کاشت زعفران در داخل خانه هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد.
کاشت زعفران در گلدان با حفظ شرایط نگهداری در حالت ایده‌­آل امکان پذیر است.
به همین دلیل گفته می شود که کاشت زعفران در مناطق خشک، معتدل و آب و هوای قاره ای مشکلی درست نمی کند.
اما نمی توان در مناطق گرمسیری یا قطبی به کاشت و پرورش آن پرداخت.

خاک

خاک مناسب برای کاشت زعفران و نگهداری پس از آن، خاک سبک و شنی یا آهکی و غنی از هوموس است.
تا با تغذیه راحت و مناسب، رشد خوب و مقاومت بالا در برابر تغییرات محیطی داشته باشد.
ضمنا pH خاک نیز باید بین 6 تا 8 باشد.
زهکشی عالی خاک نیز بسیار مهم است.
توجه داشته باشید که برخی مواقع بعد از آبیارییا بارندگی لایه رویی خاک سفت و سخت شده و امکان بیرون زدن جوانه های گیاه و رشد آن را خیلی سخت می کنند.
که در این صورت در زمین های زراعی از داس دستی یا کولتیواتور (Cultivator) استفاده می شود.
تا این لایه (سَلّه) خرد شود.
به این کار سَلّه شکنی می گویند که برای خاک لازم است.

کوددهی  

هر سال باید کود کمپوست یا مالچ به خاک تزریق کنید تا pH بین 6 تا 8 حفظ شود.
هر 4 تا 5 سال یکبار نیز باید زمین یا بستر گیاه را عوض کنید.
بعد از کوددهی و آبیاری در کاشت زعفران، باید با شخم سطحی به خوبی کود را مخلوط کنید که نوعی سَلّه شکنی هم هست.
سپس زمین را با ماله کاملا صاف و هموار کنید تا مخلوط کود و خاک به پیاز زعفران بچسبد.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

تعویض گلدان  

ابتدا توجه داشته باشید که تعویض گلدان زعفرانهر 5 تا 6 سال یکبار لازم است.
بعد از این مدت باید گلدان بزرگتر و پهن تر انتخاب کنید.
سپس کف گلدان با فیلتر قهوه بپوشانید و یک لایه خاک روی آن بریزید.
سپس گیاه را از گلدان قدیمی جدا کنید.
خاک های اطراف ریشه را بردارید و ریشه های قدیمی و ضعیف را هرس کنید.
سپس قبل از جابجایی کمی به ریشه ها آب دهید و گلدان مرطوب باشد و سپس انتقال گیاه را انجام دهید.
خاک، کود، آبیاری و کلیه شرایط نگهداری مشابه با دفعه اول کاشت زعفران می باشد و هیچ تفاوتی ندارد.

برداشت گیاه زعفران

پس از کاشت زعفران و نگهداری از آن باید منتظر گلدهی گیاه باشید.
که در سال اول چندان محصول خاصی نمی دهد و شاید فقط غده های قوی گلدهی داشته باشند.
اما از سال دوم به بعد از اواسط آبان گل های زیبای آن را خواهید دید که بسته به نوع گونه همانطور گفتیم رنگ متفاوتی دارد.
معمولا تا 3 هفته گلدهی ادامه دارد و بین 2 تا 6 روز اول اوج گلدهی است.

توجه داشته باشید که در این مدت به محض رؤیت گل ها آنها در شب تا قبل از طلوع آفتاببرداشت می کنند.
چون نور خورشید آنها را پژمرده کرده و از عطر و کیفیت آنها کم می کند.
بعد از برداشت زعفران نیز باید کلاله از گل جدا شود.
قسمت های سفید و زرد را نگه دارید و قسمت های قرمز رنگ که اصلی و خوراکی هستند را بردارید.
بعد از جداسازی هم فورا عمل خشک کردن انجام می شود که سه روش دارد.
روش اول (ساده و ارزان) با قرار دادن روی چهار پایه فلزی با طبقات توری و قرار دادن آن‌ها در کنار بخاری با شعله زیاد است.
روش دوم روش سنتی است که در جلوی آفتاب قرار می‌دهند که امکان آلودگی و بی کیفیت شدن آن زیاد است.
روش سوم، روش تستینگ (Toasting) به کمک اَلَک و هیتر است که با قرار دادن زعفران در الک، با فاصله 50 سانتیمتری از هیتر، آن را خشک می کنند.

برداشت زعفران تکنیک و مراحل خاص خود را دارد که مشابه با شرایط خاص کاشت زعفران است

انواع سموم مناسب گیاهان آپارتمانی

اتمام موجودی

اتمام موجودی

اتمام موجودی

محصولات بیشتر

مشکلات و بیماری های رایج در کاشت زعفران

مشکلات و بیماری هایی که پس از کاشت زعفران این گیاه را تحت تأثیر قرار می دهد به سه دسته تقسیم می شوند:

بیماری های قارچی:

ریزوپوس، آسپرژیلوس و پنی سیلیوم فوزاریوم که باعث پوسیدگی پیاز زعفران در زیر خاک می شوند.
ریزوکتونیا که باعث پوسیدگی ناحیه گردنی برگ ها می شود.
فوماگو که یک نوع سیاهک (Smut) محسوب می شود و باعث آلودگی پیاز و برگ های زعفران می شود.

دلایل و درمان:

خیس و مرطوب بودن بیش از حد خاک در فصل تابستان و نبود زهکشی کافی خاک باعث بروز این بیماری ها می شوند.
پس علاوه بر رفع این موارد بعد از گلدهی نیز باید مالچ پاشی کنید و پیازهای آلوده را جدا کنید.
در موارد شدید نیز از قارچ کش استفاده کنید.

آفات:

کنه، ریشک بال یا تریپس و سوسک تاول زا رایج ترین آفات زعفران هستند که در موارد شدید باید از کنه کش استفاده کنید.
چون باعث تولید برگ های زرد کوتاه می شوند و در حالت نرمال فقط پیاز آلوده زعفران را جدا کنید.
تریپس هم باعث تولید لکه های سفید و زرد روی برگ های زعفران می شوند که اسپری کردن روغن چریش کافیست.
سوسک های تاول زا هم اگر به طور اتفاقی له شوند هم باعث آسیب به گیاه شده و هم باعث تاول روی پوست دست می شوند.
پس مطمئن باشید که این موجودات گیاه خوار وجود نداشته باشند.

جوندگان:

موش های خانگی، موش صحراییو خرگوش از جمله مهمترین آنها هستند.
که در زمستان پیاز زعفران را می خورند و قبل یا بعد از گلدهی هم برگ های آن را می جوند.
استفاده از سم یا تله بسیار مؤثر است.
اگر حدس می زنید در محل کشت این موجودات زیاد هستند باید در عمق بیشتری از خاک به کاشت زعفران بپردازید.
هر چند گلدهی را به تأخیر می‌اندازد ولی نسبت به از بین رفتن گیاه شرایط بهتری است.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.
ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.
امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده‌ باشه.
تا مقاله بعدی، خدانگهدار.

جهت بازدید از صفحه کافه گلدون در اینستاگرام، کلیک کنید. 🙂