راهنمای کاشت آفتابگردان و نحوه نگهداری از آفتابگردان در خانه

گیاهان سرده آفتابگردان، در اصل بومی آمریکاهستند و چندین گونه را در زیر مجموعه خود دارند.

درحال حاضر گونه‌های مختلف آفتابگردان، تقریبا در تمامی جهان پراکندگی دارند.

تعداد گونه‌های آفتابگردان به حدود ۷۰ عدد می‌رسد و از لحاظ گیاه‌شناسی، تنوع بسیار زیادی دارند که پرداختن به همه آن‌ها در این نوشته نمی‌گنجد.

در این نوشته به نحوه کاشت آفتابگردان و شرایط مورد نیاز آن می‌پردازیم.

انواع گیاهان گلدار

محصولات بیشتر

خصوصیات گیاه‌شناسی آفتابگردان

گونه‌ها و یا اصطلاحاً رقم‌هایی از آفتابگردان که در مزارع و باغات کاشته می‌شوند کم و بیش خصوصیات مشابهی دارند.

از جمله این خصوصیات، این هست که، گیاهانی یکساله هستند که گلی بسیار زیبا دارند و شهرت زیادی از نظر زیبایی شناختی پیدا کرده‌اند.

آفتابگردان بسته به رقم آن، ممکن است تا حدود ۳ متر ارتفاع بگیرد.

در وسط گل‌های آفتابگردان، دایره‌ای شکل می‌گیرد که تخم‌های آفتابگردان که در اصطلاح زبان فارسی، تخمه نامیده می‌شوند در آن می‌رویند و رشد می‌کنند.

در تفکر عامیانه یک اشتباه رایج در مورد گل آفتابگردان وجود دارد که گویا:

گل‌های آفتابگردان، روی به سمت خورشیدمی‌چرخانند، در حالی که اینطور نیست.

و این تفکر به دلیل اسم این گیاه و شکل گل‌های آن به وجود آمده است.

البته در مراحل اولیه رشد، گیاه ممکن است به سمت خورشید متمایل شود ولی بعدها این مسئله ادامه نمی‌یابد.

گل آفتابگردان در مناطق مختلف جهان به زیبایی معروف است

موارد استفاده از آفتابگردان

با رسیدن دانه‌های‌ آفتابگردان در موعد مقرر، گل‌های آفتابگردان چیده می‌شوند و دانه‌های آن‌ها را جدا می‌کنند.

این دانه‌ها، راهی کارگاه‌های تخمه پزی می‌شوند.

در آنجا طعم و مزه پیدا می‌کنند و در نهایت نیز تخمه خوشمزه به صورت فله‌ای راهی بازار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

البته در چند سال اخیر، برندهای مختلف مواد غذایی شروع به ارائه انواع تخمۀ بسته‌ای و مغز تخمه به بازار کرده‌اند که این محصولات نیز در مدتی کوتاه طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند.

علاوه بر انواع مختلف تخمه که از گل آفتابگردانحاصل می‌شود از دانه‌های آفتابگردان، روغن گرفته می‌شود.

در بسیاری از کشورها استفاده از روغن آفتابگردان برای پخت و پز، بسیار رایج است.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

نحوه کاشت آفتابگردان

کاشت آفتابگردان تنها از راه کاشت بذر آن امکان پذیر است.

کاشت آفتابگردان در مزارع ایران

آفتابگردان، یک گیاه گرمادوستاست.

و به همین دلیل اگرچه در مزارع  اکثر استان‌های کشور کم و بیش می‌توان آفتابگردان را مشاهده کرد ولی در مناطقی با آب و هوای گرم، رشد و بهره وری آفتابگردان بیشتر است.

در اکثر مناطق، به صورت دیمی اقدام به کاشت آفتابگردان می‌کنند.

چون آفتابگرداندر مزارع نیاز به آبچندان زیادی ندارد و در برابر کم آبی مقاومت رضایت بخشی دارد.

البته میزان بارندگی بر میزان محصول نهایی آفتابگردان تاثیر زیادی می‌گذارد.

در سال‌های کم آب، میزان محصول آفتابگردان در مزارع کاهش می‌یابد.

امروزه در کاشت مکانیزه آفتابگردان در مزارع از کاشت ردیفی بهره گرفته می‌شود که نسبت به شیوه قبل، امکان محصول دهی بهتر و بیشتری را فراهم می‌کند.

کاشت آفتابگردان به صورت دیمی در استان‌های گرمسیر ایران رواج زیادی دارد

کمک‌های جهاد کشاورزی به کشاورزان در کاشت آفتابگردان

در استان‌هایی که کاشت مزرعه‌ای آفتابگردان رایج است جهاد کشاورزی نیز هر ساله به کشاورزان در تهیه کود و بذر کمک می‌کند.

همچنین در برگزاری کلاس‌های آموزشی برای کشاورزان فعالیت دارد.

فعالیت دیگری که جهاد کشاورزی در زمینه کاشت آفتابگردان در سال‌های اخیر داشته است، فراهم کردن رقم‌های هیبرید از آفتابگردان برای کشاورزان است.

آفتابگردان‌های هیبرید به نوعی اصلاح شده هستند و عملکرد بهتری از نظر محصول دهی دارند.

به علاوه، زودرس‌تر از انواع دیگر آفتابگردان هستند که در گذشته کشاورزان از آن‌ها استفاده می‌کردند.

مشکلی که آفتابگردان غیر اصلاح شده دارد این است که تمامی گیاهان آفتابگردان کاشته شده، با هم و به یک اندازه رشد نمی‌کنند.

در مزارع به صورت کوتاه و بلند دیده می‌شوند.

به علاوه محصول آن‌ها ممکن است کم باشد و همگی در یک زمان آماده برداشت نمی‌شوند بلکه پس و پیش می‌رسند.

در حالی که در آفتابگردانهیبریدی این مشکلات برطرف شده است.

همان طور که گفتیم آفتابگردان یک گیاه یکساله است.

هر ساله در زمان مقرر از طرف جهاد کشاورزی به کشاورزان اعلام می‌شود که برای سال جاری باید چه ارقامی از آفتابگردان بکارند.

بذر ارقام پیشنهادی در اختیار کشاورزان قرار داده می‌شود.

فواید زنبور عسل در افزایش محصول آفتابگردان

هم در مقیاس وسیعِ مزرعه‌ای و یا حتی در مزارع کوچک و باغچه‌ها، وجود کندوهای زنبور عسل در نزدیکی گیاه، به افزایش محصول آفتابگردان کمک می‌کند.

چون‌که زنبور عسل باعث گرده افشانی بهتر گل‌های آفتابگردانمی‌شود.

و در نهایت میزان دانه‌های گل‌های آفتابگردان افزایش می‌یابد.

زنبور عسل باعث افزایش محصول در گل آفتابگردان می‌شود

آنچه در کاشت آفتابگردان در گلدان باید به آن توجه کنید

خاک گلدان

اگرچه آفتابگردان، در خاک‌های با حاصلخیزی کم هم رشد می‌کند.

و شاید فکر کنید که آفتابگردان از نظر خاک، نیاز خاکی خاصی ندارد

ولی گاها دیده شده که در صورت کاشت گیاهان دیگر در کنار آفتابگردان، گیاهان دیگر آسیب دیده‌اند.

چون آفتابگردانقسمت بزرگی از مواد ضروری خاک را برای خود برمی‌دارد.

پس مشخص می‌شود که آفتابگردان نیز به تقویت خاک نیاز دارد و می‌توانید از انواع کودها برای تقویت خاک گلدان استفاده کنید.

خاک گلدان باید زهکشی مناسبی داشته باشد و آب در آن راکد نشود.

پس خاک‌های سبک‌تر مناسب‌تر هستند و از نظر PH نیز خاک باید خنثی و یا کمی اسیدی باشد.

انواع گیاهان گلدار

محصولات بیشتر

نوع گلدان

گلدان‌های مناسب برای کاشت آفتابگردان، بهتر است عمق مناسبی داشته باشند.

چون آفتابگردان رشد ریشه‌ای خوبی دارد و نباید گلدان برای رشد ریشه‌ها خیلی تنگ باشد.

به علاوه به رقمی از آفتابگردان که بذر آن را در گلدان می‌کارید دقت کنید!

چون برخی رقم‌ها کم رشد و کوچک‌اند و برخی دیگر بزرگ ترند و به گلدان بزرگتر هم نیاز دارند.

ته گلدان، باید حتما سوراخ داشته باشد که آب اضافی از آن خارج شود، در غیر این صورت ریشه‌های آفتابگردان می‌پوسند.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

بذر آفتابگردان

پس از تهیه گلدان و خاک مناسب، نوبت به تهیه بذر آفتابگردان می‌رسد.

بذر آفتابگردان همان دانه‌های تخمه هستند که البته باید آن‌ها را از مراکز فروش بذر خریداری کنید.

همان طور که می‌دانید تخمه پخته و طعم‌دار شده مناسب کاشت نخواهد بود.

البته اگر از قبل آفتابگرداندارید می‌توانید از دانه‌های آن نیز استفاده کنید.

ولی در صورتی که مدت زیادی است که آن‌ها را نگه می‌دارید احتمال جوانه زدن دانه‌ها ضعیف خواهد بود.

آفتابگردان از طریق کاشت بذر به آسانی قابل تکثیر است.

نحوه کاشت دانه‌های آفتابگردان

برای کاشت دانه‌ها باید آن‌ها را به‌صورت تکی و با فاصله از هم در عمق حدود ۲ سانتی‌متریاز خاکِ گلدان بکارید.

دانه‌های آفتابگردان، نیاز به جوانه‌دار کردن در جای دیگری ندارند و مستقیما می‌توانید آن‌ها را در خاک گلدان بکارید.

البته برخی افراد که تمایل به جوانه زنی سریع‌تر دانه‌ها دارند.

حدود دو روز، دانه‌ها را در یک ظرف آبقرار می‌دهند و این کار باعث سرعت بخشیدن به جوانه‌زنی دانه‌ها می‌شود.

آبیاری

در مرحله کاشت تا جوانه زنی، دانه‌های آفتابگردان نیاز به آبیاریمنظم روزانه دارند.

چون در غیر این صورت یا جوانه نمی‌زنند یا اینکه اگر جوانه هم بزنند ساقه‌های نازکی تولید می‌کنند که بعدها از بین می‌روند.

پس بعد از کاشت بذرها و حتی بعد از جوانه زنی نیز همواره از خیسبودن خاک مطمئن شوید و نباید بگذارید خاک گلدان خشک شود.

به طور کلی در کاشت آفتابگردان در خانه حتی بعد از رشد گیاه آفتابگردانباید آبیاری منظم را ادامه دهید.

چون گیاه آفتابگردان در مزارع و کاشت دیمی، ریشه‌های عمیقِ نزدیک به سه متر برای خود می‌سازد و نیاز آبی خود را برطرف می‌کند.

ولی در کاشت آفتابگردان به صورت گلدانی امکان دسترسی گیاه به آب تنها از طریق آبیاری میسر خواهد بود.

نیاز آفتابگردان به نور

دانه‌های آفتابگردان بعد از جوانه زنی نیاز زیادی به نور مستقیم خورشیددارند و باید در زیر آفتاب مستقیم قرار داده شوند.

اگر نور خورشید به صورت موضعی یا مایلبه آن‌ها بتابد، گیاه به سمت نور خم خواهد شد.

و به تدریج ساقه‌های گیاه آفتابگردانبد شکل می‌شوند.

باید گلدان‌های آفتابگردان نور کافی دریافت کنند.

نیاز به محافظت دانه‌ها وجوانه‌ها از پرندگان

پرندگانی مثل گنجشکو امثال آن و پرندگان اهلیِ خانگی، تمایل به خوردن دانه‌های آفتابگردان کاشته شده دارند.

پس اگر در خانه، مرغ و خروس نگه می‌دارید ممکن است تمام بذرهای آفتابگردان درون گلدان را در مدت کوتاهی از زیر خاک بیرون بکشند.

بنابراین باید گلدان‌ها را از دسترس انواع پرندگان در امان نگه دارید.

در مراحل اولیه کاشت و جوانه زنی، روی گلدان‌ها توری‌های شفاف بیندازید.

تا هم از دانه ها محافظت کنید و هم این توری‌ها جلوی رسیدن نور خورشیدبه دانه‌ها وجوانه‌ها را نگیرند.

حتی در مراحل بعدی نیز که دانه‌های آفتابگرداندرون گل‌ها شکل می‌گیرند، حمله پرندگان به دانه‌ها رایج است.

به همین دلیل در بسیاری خانه‌ها دیده می‌شود که روی گل‌ها توری یا کیسه پارچه‌ای کشیده‌اند.

نیاز برخی گیاهان آفتابگردان به قائم

گاها گیاه آفتابگردان ساقه چندان قدرتمندی ندارد و گل‌های آفتابگردان هم اکثرا سنگین هستند.

پس گیاه ممکن است خم شود و نیاز به قائم داشته باشد.

در این صورت باید یک میله فلزی یا یک چوب را در خاک گلدان به صورت عمودی فرو کنید و با یک بند گیاه را به آن ببندید.

تا وزن گیاه از روی ساقه آن برداشته شود و بر روی قائم بیفتد.

آفات آفتابگردان

بعد از کاشت آفتابگردان در گلدان ممکن است همه چیز آنطور که انتظار دارید پیش نرود و گیاه مورد حمله آفاتمختلف قرار گیرد.

بهترین راه برای جلوگیری از حمله آفات، اقدامات پیشگیرانه قبل از کاشت آفتابگرداناست.

از جمله اینکه گلدان‌هایی را که برای کاشت آفتابگردان از آن‌ها استفاده می‌کنید، باید کاملا تمیز کنید و بشویید.

اگر قبلا در گلدان گیاه دیگری کاشته‌اید باید گلدان را کاملا از بقایا و خاک گیاه قبلی پاک کنید.

اقدام پیشگیرانه دیگر استفاده از بذر مرغوب و ارقام مقاوم آفتابگردان است.

گیاه آفتابگردان ممکن است آفات متنوعی داشته باشد.

برخی از آفات را نیز باید بعد از مشاهده و حمله به گیاه، با آفت کش از بین ببرید.

اکثرا آفت‌های مختلف آفتابگردانبه برگ‌های این گیاه حمله می‌کنند، از جمله:

انواعی از حلزون و سوسک که برگ‌های آفتابگردان را سوراخ سوراخ می‌کنند.

یا در برخی از موارد دیده می‌شود که نوعی کرم سبز رنگ از برگ‌های گیاه، تغذیه می‌کند.

برای نابودی همه این نوع آفات نامبرده سم دیازینون را به گیاه اسپری کنید تا مشکل برطرف شود.

سوختگی برگ‌های آفتابگردان

اگر آب لازم در اختیار گلدان آفتابگردان نباشد و یا برعکس، گلدان‌ها را غرقاب کنید،

یا در شرایطی که کود بیش از حد به خاک گلدان اضافه کرده‌اید، برگ‌های آفتابگردان شروع به تغییر رنگ و خشک شدن می‌کنند.

این وضعیت به شما می‌گوید که وضعیت سلامتی گل‌های آفتابگردان مناسب نیست و باید مشکلِ به وجود آمده را هر چه سریع‌تر برطرف کنید.

شاید لازم باشد خاک گلدان را تغییر دهید یا گلدان را عوض کنید.

یا اینکه اگر مشکل از آبیاریشماست شیوه آبیاری خود را اصلاح کنید.

گل و برگ‌های آفتابگردان ممکن است در اثر مراقبت نادرست آسیب ببینند.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.

امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده‌ باشه.

تا مقاله بعدی، خدانگهدار.

جهت بازدید از صفحه کافه گلدون در اینستاگرام، کلیک کنید. 🙂