خاک به مرور زمان در اثر آبیاری، املاح و عناصر موجود در خود را از دست می‌دهد.
و دیگر برای رشد و تغذیه گیاه مناسب نخواهد بود.
در این مواقع می‌توان با تعویض خاک گلدان، عناصر و مواد مغذی را مجددا برای گیاه فراهم کرد.
جهت تعویض خاک گلدان در اکثر مواقع نیازی به تغییر گلدان و انتقال گیاه به گلدانی دیگر نیست.
و می‌توان پس از تعویض خاک گلدان با خاک جدید و مناسب، دوباره گیاه را در همان گلدان قبلی کاشت و نگهداری کرد.
تعویض خاک گلدان به شادابی گیاه، ماندگاری و رشد بهتر گیاه کمک شایانی خواهد کرد.
انواع گلدان مناسب گیاهان آپارتمانی
گلدان پلیمری استوانه پاچیرا
گلدان استوانه پاچیرا به همراه پایه چوبی
گلدان پلیمری با پایه فلزی
گلدان استوانه مهرنی با پایه پلیمری
گلدان مکعب مهرنی با پایه پلیمری
پایه گلدان پلیمری مهرنی
گلدان استوانه بلند پلیمری با پایه چوبی
گلدان استوانه بلند پلیمری
زمان مناسب تعویض خاک گلدان
زمان مناسب تعویض خاک گلدانزمان مناسب تعویض خاک گلدان را می‌توان از طریق بررسی شکل ظاهری گیاه و میزان رشد گیاه تعیین کرد.
بهترین زمان برای تعویض خاک گلدان زمانی است که یک یا دو مورد از علائم زیر در گیاه مشاهده شود:
- کاهش و یا کند شدن روند رشد گیاه
- ظهور برگ‌های جدید با اندازه کوچک
- زرد و خشک شدن نوک برگ‌های گیاه
- ریزش ناگهانی برگ‌ها
- خشک شدن سریع خاک گلدان پس از گذشت مدت کوتاهی از آخرین زمان آبیاری گیاه
- به وجود آمدن لکه‌هایی سفید رنگ بر روی خاک که نشان دهنده کاهش مواد مغذی خاک است.
جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.بهترین زمان برای تعویض خاک گلدان
جهت تعویض خاک گلدان اکثر گیاهان آپارتمانی می‌توان نیمه دوم اسفند تا نیمه‌ی اول فروردین ماه اقدام کرد.
خاک گیاهان چند ساله و همیشه سبز را باید تقریبا هر دو سال یکبار تعویض کرد.
برای تعویض خاک گلدان گیاهان همیشه سبز، باید فصولی از سال را انتخاب کرد که رشد گیاه کند یا متوقف نشده باشد.
و گیاه در خواب نباشد تا اگر در زمان تعویض خاک گلدان آسیبی به گیاه وارد شد گیاه بتواند آن آسیب را جبران کند.
همچنین بهترین زمان برای تعویض خاک گلدان گیاهان گلدار، مدتی قبل یا بعد از زمان گلدهی گیاه خواهد بود.
انتخاب خاک مناسب برای کاشت و نگهداری گیاهان آپارتمانی
انتخاب خاک مناسب برای کاشت و نگهداری گیاهان آپارتمانیخاک با ترکیبی از مواد آلی و غیر آلی به عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین فاکتور برای رشد گیاه محسوب می‌شود.
شرط بقای یک گیاه، کاشت گیاه در خاک مناسب است. گیاه با ریشه زایی درون خاک، املاح معدنی و آب موجود در خاک را جذب می‌کند.
خاک باید متناسب با نوع گیاه باشد و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به مقدار کافی در اختیار ریشه گیاه قرار بدهد.
همچنین خاکی برای نگهداری گیاهان آپارتمانی مناسب است که دو ویژگی مهم زیر را دارا باشد
خاک سبک باشد:
منظور از سبک بودن خاک این است که خاک نفوذپذیر باشد و ریشه‌ها به راحتی درون خاک رشد کنند.
همچنین باید در نظر گرفت که سبک بودن در حدی باشد که رطوبت
را درون خود برای مدتی حفظ کند.
و گیاه درون خاک محکم و ثابت نگه داشته شود.
خاک زهکشی خوبی داشته باشد:
منظور این است که آب به راحتی بتواند درون خاک جریان یابد.
و به تمام قسمت‌های خاک برسد و در نهایت از سوراخ کف گلدان خارج شود.
خاک سنگین زهکشی خوبی ندارد زیرا فاقد منافذ کافی برای انتقال آب در درون خود می‌باشد.
و درهنگام آبیاری، خاک دچار شرایط غرقابی شده و اکسیژن کافی به ریشه گیاه نخواهد رسید.
و در اثر تجمع آب اطراف ریشه، ریشه دچار خفگی شده و به مرور زمان پوسیده خواهد شد.
توصیه می‌شود جهت تعویض خاک گلدان از انواع خاک‌های بسته‌بندی شده که در گلفروشی‌ها و گلخانه‌ها به فروش می‌رسند استفاده کنید.
این خاک‌های بسته بندی شده کاملا استریل، دارای ترکیبات مغذی و مناسب برای رشد گیاه هستند.
و فاقد آفت و عوامل بیماری‌زا می‌باشند.
همچنین دقت کنید نوع خاکی که برای گیاه انتخاب می‌کنید کاملا بر اساس نوع گیاه، اندازه گیاه و شرایط محیطی رشد گیاه باشد.
آشنایی با چند نوع خاک مناسب برای گیاهان آپارتمانی جهت تعویض خاک گلدان
پیت ماس یا تورب
پیت ماس یا تورباین نوع خاک یکی از پر استفاده‌ترین و بهترین انواع خاک برای کاشت اکثر گیاهان آپارتمانی به خصوص انواع کاکتوس می‌باشد.
از جمله ترکیبات این نوع خاک می‌توان به درصد بالای مواد آلی و خزه زنده اسفاگنوم اشاره کرد.
خاک پیت ماس به افزایش تخلخل خاک کمک می‌کند و باعث شده تا فرایند اکسیژن رسانی و تنفس بهتر ریشه به درستی صورت پذیرد.
همچنین با ایجاد محیط استریل در اطراف گیاه، از حضور علف‌های هرز و عوامل بیماری‌زا جلوگیری می‌کند.
خاک پیت ماس، به جهت ترکیباتی که در خود دارد به میزان چشمگیری رطوبتخاک را افزایش می‌دهد.
این نوع خاک حدود 20 تا 25 برابر وزن خشک خودش، آب را در درون خود ذخیره می‌کند و به مرور زمان در اختیار گیاه قرار می‌دهد.
خاک پیت ماس با قیمت مناسب در گلفروشی‌ها و یا گلخانه‌ها به فروش می‌رسد.
از این نوع خاک می‌توان به تنهایی، به صورت خالص و بدون ترکیب کردن با دیگر انواع خاک، به منظور بهبود رشد گیاهان آپارتمانی و انجام بهتر فرایند فتوسنتز استفاده کرد.
کمپوست فری پیت
ترکیباتی همچون کمپوست سبز، الیاف درخت نارگیل، شن و ماسه که این نوع خاک را تشکیل داده‌اند.
به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کنند و اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز را در اختیار گیاه قرار می‌دهد.
این خاک کمی سنگین است و جهت سبک‌تر شدن نیاز است که با خاکی دیگر ترکیب شود.
کوکوپیت
نوعی خاک است که فقط از الیاف درخت نارگیل تهیه شده است.
رطوبت بالای خاک باعث شده تا از این خاک برای کاشت و نگهداری انواع گیاهان مقاوم همچون کاکتوس و بونسای استفاده شود.
خاک برگ
خاک برگ، حاصل پوسیده شدن برگ‌های مختلف گیاهان می‌باشد.
خاک برگ جهت سبک کردن خاک‌های سنگینی که رشد گیاه در آن ممکن نیست به خاک مورد نظر اضافه می‌شود.
از آن جایی که خاک برگ مواد مغذی خاصی برای رشد گیاه در درون خود ندارد به همین علت به صورت خالص قابل استفاده نبوده.
و باید با انواع دیگر خاک ترکیب شود.
خاک معمولی
این نوع خاک که به عنوان خاک باغچه هم معرفی می‌شود، متشکل از خاک رس، ماسه، شن و کود حیوانی و دامی است.
ترکیباتی موثر برای بهبود عملکرد خاک
اضافه کردن ترکیباتی همچون ماسه، پرلیت، مالچ و ورمیکولیت به خاک در زمان تعویض خاک گلدان نقش به سزایی در بهبود عملکرد خاک خواهد داشت.
ماسه
از آن جایی که ماسه باعث افزایش وزن خاک می‌شود و قابلیت جذب و نگهداری آب را ندارد اما یکی از ترکیبات موجود در خاک بعضی گیاهان آپارتمانی است.
وجود ماسه در خاک، قابلیت نفوذ پذیری خاک را افزایش می‌دهد.
پرلیت
یک ترکیب معدنی سفید رنگ به صورت گرانول‌های ریز و درشت است.
که اگر به خاک گلدان اضافه شود باعث افزایش جذب آب و کاهش تبخیر آباز سطح خاک خواهد شد.
پرلیت، سبک و متراکم می‌باشد و در مواجه با گرما منبسط می‌شود.
همچنین استفاده از پرلیت بر سطح خاک گلدان‌ها باعث زیبایی ظاهری گلدان و گیاه خواهد شد.
مالچ
مالچ به دو صورت طبیعی و مصنوعی موجود هستند که نوع طبیعی از تراشه‌های چوب و نوع مصنوعی از تکه‌های پلاستیک به دست می‌آید.
که به عنوان پوشش سطح خاک باعث حفظ رطوبت خاک شده و از رشد و گسترش علف‌های هرز و آفات جلوگیری می‌کند.
و ریشه گیاه را در برابر سرما و گرما محافظت می‌کند و به زهکشی بهتر خاک کمک می‌کند.
انواع کود مناسب گیاهان آپارتمانی
هیومیک اسید بایوگیاه
غذای کامل گیاه بایوگیاه
پیشگیری و درمان پوسیگی ریشه تایمکس
قطره مخصوص سانسوریا تایمکس
قطره مخصوص سبزینگی تایمکس (آهن ۱۰٪ غنی شده)
کود مایع تایمکس (دیفن، یوکا، برگ انجیری)
قطره مخصوص بنفشه آفریقایی تایمکس
اصلاح کننده خاک تایمکس
ورمیکولیت
اضافه کردن این گرانول‌های طلایی رنگ به خاک ضمن سبک کردن خاک،
با ایجاد منافذی کوچک و مناسب در خاک، به تنفس بهتر ریشه‌ها و فرایند ریشه‌زایی گیاه کمک خواهد کرد.
بررسی خاک مناسب چند گیاه آپارتمانی
زاموفیلیا
زاموفیلیایکی از گیاهان آپارتمانی پرطرفدار، همیشه سبز با برگ‌هایی چرمی شکل و براق است.
خاک مناسب برای رشد این گیاه باید سبک و با زهکشی مناسب باشد، تا ریشه و ریزوم‌های گیاه (ساقه‌های زیرزمینی) دچار آسیب و پوسیدگی نشوند.
اصولا خاک کاکتوس، خاکی مناسب برای رشد زاموفیلیا است.
خاک مناسب زاموفیلیا باید ترکیبی از خاک برگ، خاک معمولی، ماسه، کوکوپیت و یا پرلیت باشد.
فصل بهار بهترین زمان برای تعویض خاک گلدان زاموفیلیا خواهد بود.
پوتوس
از جمله گیاهان محبوب آپارتمانی است که رشد بسیار سریعی دارد و جهت رشد بهتر به خاکی معمولی با زهکشی مناسب نیازمند است.
خاک مناسب پوتوس ترکیبی از خاک باغچه، پیت ماس، خاک برگ و شن نرم یا ماسه می‌باشد.
آگلونما
تعویض خاک گلدان آگلونما هر سال یکبار توصیه می‌شود.
خاک مناسب‌آگلونما ترکیبی از خاکبرگ، ماسه، پیت ماس و خاک باغچه می‌باشد.
این گیاه همچنین در محیطی با خاک اسیدی و غنی از خاک برگ هم خوبی رشد می‌کند.
سانسوریا
از گیاهان آپارتمانی با خاصیت تصفیه کنندگی قوی است که در گونه‌های مختلف موجود هستند.
جهت تعویض خاک گلدان سانسوریا می‌توان سالی یک بار اقدام کرد.
سانسوریا جهت رشد به خاکی با زه کشی بالا نیازمند است.
خاک مناسب سانسوریا ترکیبی از خاک معمولی به همراه خاک برگ، مقداری ماسه، پرلیت و ورمی کولیت می‌باشد.
انواع بونسای
این درختچه‌های آپارتمانی زیبا، برای رشد خود به خاکی مناسب و مخصوص احتیاج دارند.
در کل خاک مناسب بونسای باید ترکیبی از شن درشت، شن ریز، کوکوپیت، پیت ماس و رس باشد.
درصد هر کدام از این ترکیبات بسته به نوع بونسای متفاوت خواهد بود.
برای تعیین میزان درصد هر یک از ترکیبات خاک بونسای باید به تعداد برگ‌ها، اندازه برگ‌ها و تعداد دفعات آبیاری بونسای توجه کرد.
بهترین زمان برای تعویض خاک گلدان بونسای مانند اکثر گیاهان آپارتمانی، اوایل فصل بهار و یا اواخر فصل زمستان می‌باشد.
نحوه صحیح تعویض خاک گلدان گیاهان آپارتمانی
دو روز قبل از تعویض خاک گلدان گیاه را آبیاری کنید.
این کار به این جهت انجام می‌شود تا گیاه به راحتی از گلدان خارج شود و هنگام خارج شدن ریشه گیاه از خاک، شوک کمتری به گیاه وارد شود.
همچنین آبیاری گیاه باعث شده تا خاک به طور کامل سطح ریشه‌های گیاه را بپوشاند و هنگام خروج ریشه‌ها به اصطلاح لخت و عریان نشوند و ریشه‌ها کمتر در معرض هوا قرار بگیرند.
برای خارج کردن گیاه می‌توانید گلدان را در جهت مخالف خود بچرخانید و یا با کمک چاقو، خاک اطراف گیاه را شل کنید تا گیاه راحت‌تر خارج شود.
پس از خروج گیاه از گلدان، ریشه‌های گیاه را به دقت بررسی کنید اگر ریشه پوسیده و یا آسیب دیده داشت آن را حذف کنید.
و به منظور این که ریشه‌ها در تماس با هوا قرار نگیرد بهتر است ریشه‌ها را درون پلاستیک قرار دهید و یا دور ریشه‌ها روزنامه بپیچید.
خاک درون گلدان را به طور کامل خارج کنید و سپس گلدان را به دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
تا با حذف میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا از دیواره گلدان اصلی، از بروز آفت در گیاه جلوگیری کنید.
سوراخ کف گلدان را با لایه‌ای از سنگریزه بپوشانید و سپس خاک مناسب و جدید گیاه را بر روی لایه قبلی بریزید.
ریشه گیاه را از پلاستیک یا روزنامه خارج کرده، خاک قدیمی اطراف ریشه‌ها را به آرامی با کمک چوب حذف کنید.
گیاه را در وسط گلدان قرار دهید و فضای خالی اطراف گیاه را با خاک پر کنید و با دست مقداری خاک را فشار دهید.
گیاه را مجددا آبیاری کنید و برای مدت کوتاهی در محلی با دمای مناسب و به دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری کنید
نحوه صحیح تعویض خاک گلدان گیاهان بزرگ
برای تعویض خاک گلدان‌های بزرگ که قادر به جابه جایی گلدان و خروج گیاه از گلدان نیستید.
پیشنهاد می‌کنیم تا با حذف و هرس شاخ و برگ اضافی و آسیب دیده، گیاه را برای تعویض خاک گلدان آماده کنید.
با استفاده از یک بیلچه، تقریبا حدود 5 سانتی متر از خاک موجود در گلدان را برداشته و مجددا گلدان را با خاک جدید و مناسب پر کنید.
نکته‌ای مهم در زمان تعویض خاک گلدان
اگر به منظور تعویض خاک گلدان، گیاه را از گلدان اصلی خود خارج کردید.
اما پس از خروج گیاه از گلدان مشاهده کردید که ریشه‌های گیاه از توده خاک خارج شده‌اند و در انتهای گلدان به صورت در هم تنیده قرار گرفته‌اند، نیاز به تعویض گلدان هم خواهید داشت.
بیشتر افراد هنگام خرید گلدان تنها به مدل و رنگ گلدان توجه می‌کنند و ویژگی‌های اصلی که یک گلدان باید داشته باشد را در نظر نمی‌گیرند.
گلدان باید متناسب با محل نگهداری گیاه انتخاب شود و همچنین در انتخاب گلدان باید به وجود سوراخ زهکشی مناسب در کف گلدان هم توجه کرد.
و از خریداری گلدان‌های فاقد سوراخ زهکشی مناسب خودداری کرد.
زیرا باعث صدمه به ریشه و در نهایت خشک شدن گیاه خواهد شد.
ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.
امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده باشه.
تا مقاله بعدی، خدانگهدار.
