بررسی کامل روند کاشت سیب زمینی تا مرحله نگهداری و برداشت

کاشت سیب زمینی که به فارسی افغانستانی به کَچالو معروف است.

چهارمین محصول کشاورزی پرمصرف در سراسر دنیا بعد از ذرت، گندم و برنج می‌باشد.

و حدود 4000 گونه از این گیاه علفی چند ساله پیدا شده است.

اکثر گونه‌های سیب زمینی بومی آمریکا و شیلی هستند.

و با وجود چند ساله بودن به شکل یک گیاه یک ساله کاشته و برداشت می‌شود که به خاطر تقاضای بسیار زیاد آن در سطح جهان است.

کاشت سیب زمینی بد نیست که همراه با اطلاعات کاملی در مورد این گیاه نیز باشد.

انواع گلدان مناسب گیاهان آپارتمانی

محصولات بیشتر

نام علمی این گیاه Solanum tuberosum از تیره یا خانواده بادنجانیان، سیب زمینیان یا سولاناسه (Solanaceae) و از راسته بادنجان سانان (Solanales) می‌باشد.

که گیاهان بسیار مهم دیگری مثل گوجه فرنگی، فلفلو بادمجانهم در این خانواده هستند.

نام انگلیسی آن Potato یا Irish Potato می‌باشد.

کاشت سیب زمینی براساس اینکه به کدام گروه تعلق داشته باشد متفاوت خواهد بود.

این گروه‌ها مشخص می‌کنند که زمان و نحوه کاشت و برداشت چگونه باید باشد.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

این سه گروه عبارتند از:

گروه زودرس یا First Early:

خیلی زود رشد می‌کنند و احتمال آفت زدگی آن‌ها خیلی کمتر است.

معمولا باید کاشت سیب زمینی این گروه در اواخر اسفند شروع شود و در خرداد تا تیر ماه هم برداشت شوند.

این نوع سیب زمینی‌ها کوچکتر هستند و پوست نازک و طعم شیرین‌تری دارند.

برای ذخیره سازی مناسب نیستند.

گروه معمولی یا Second Eary:

معمولا در نیمه اول فروردین کاشته می‌شوند و در ماه‌های تیر تا مرداد نیز برداشت می‌شوند.

این گروه از سیب زمینی‌ها از نظر سایز متوسط هستند.

گروه اصلی یا Main crop:

در نیمه دوم فروردین کاشته می‌شوند و در ماه‌های مرداد تا مهر نیز برداشت می‌شوند.

بزرگتر از همه هستند و برای ذخیره سازی و استفاده در طول سال بهترین گزینه می‌باشند.

کاشت سیب زمینی به عنوان چهارمین محصول پر مصرف جهان

مراحل کاشت سیب زمینی

کاشت سیب زمینی ابتدا نیاز به القای جوانه زنی قبل از کشت یا اصطلاحا Chitting یا پیش جوانه زنی (pre-sprouting) دارد.

که حدود 6 هفته قبل از کاشت انجام می‌شود که باید آخرین دوره سرمای زمستانهم گذشته باشد.

پس براساس این مورد می‌توانید زمان القای جوانه زنی و کاشت سیب زمینی را برحسب نوع گروهی که در آن قرار دارد مشخص نمایید.

سیب زمینی نیاز به نور مستقیم، خاک غنی یا حداقل دارای مواد آلی مثل کمپوست و کمی pH اسیدی در حد 6 نیاز دارد.

ضمن اینکه خاک هم باید زهکشی خوبی داشته باشد.

در این مرحله سیب زمینی‌هایی که دارای چند تکمه یا گره (Eye) هستند را انتخاب کنید.

و آنها را به مدت 24 ساعت در جلوی نور خورشید قرار دهید تا جوانه‌ها رشد کنند و قد آن‌ها به 1.5 تا 2.5 سانتی‌متربرسد.

سپس اگر سیب زمینی شما در حد و اندازه یک توپ گلف با چند تکمه یا جوانه باشد کامل باید بکارید.

اما اگر بزرگ‌تر است باید به چند تکه تقسیم کنید به نحوی که در هر تکه حداقل دو جوانه وجود داشته باشد.

دلیل برش دادن سیب زمینی‌ها قبل از کاشت به شکلی که توضیح دادیم این است که جوانه‌ها به صورت جداگانه رشد کنند.

و برای رشد خود بر روی یک سیب زمینی برای دریافت مواد غذایی با هم رقابت نکنند.

چون در نهایت سیب زمینی‌های کوچکی رشد خواهند کرد.

سپس هر تکه از سیب زمینی را جلوی نور خورشیدبا دمای 21 درجه به مدت 4 تا 5 روز بگذارید.

با این کار لایه رویی خشک می‌شود و پس از کاشت سیب زمینی احتمال پوسیدگی آن به حداقل می‌رسد.

کاشت سیب زمینی در حاک باغچه

برای کاشت سیب زمینی در خاک باغچه باید ابتدا شیاری به عمق حدود 13 سانتی‌مترایجاد کرده و کمی کود به آن اضافه نمایید.

سیب زمینی‌های گروه زودرس را باید با فاصله 30 سانتی‌متری از یکدیگر و 40 تا 50 سانتی‌متری از هر ردیف بکارید.

گروه‌های معمولی و اصلی را با فاصله 38 سانتی‌متری از یکدیگر و 75 سانتی‌متری از هر ردیف باید بکارید.

جوانه‌هایی که رشد کرده‌اند باید به سمت بیرون باشند اما دقت کنید که آسیب نبینند چون به شدت شکننده هستند.

سپس با لایه نازکی از خاک روی آن‌ها را بپوشانید.

تا زمان برداشت هر موقع جوانه‌ها از خاک بیرون آمدند یک لایه خاک دیگر روی آن‌ها بریزید.

برای کاشت سیب زمینی در گلدان هم باید حداقل عمق آن 30 سانتی‌متر باشد.

ولی هر چقدر بیشتر باشد و گلدان شما بزرگتر، تعداد سیب زمینی‌هایی که می‌توان برداشت کرد بیشتر خواهد بود.

زهکشی خوب گلدان نیز بسیار مهم است.

نحوه کاشت و مرحله پیش جوانه زنی هم دقیقا مشابه با کاشت در خاک باغچه می‌باشد.

موقع کاشت سیب زمینی، نوک جوانه‌ها باید به سمت بالا باشد و آن‌ها را با یک لایه خاک بپوشانید

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

شرایط نگهداری سیب زمینی

کاشت سیب زمینی در گلدان یا خاک باغچه اولین مرحله است.

و پس از آن باید به فاکتورهای نگهداری و اکولوژیکی آن دقت کنید تا موقع برداشت سیب زمینی‌های تازه و با کیفیت داشته باشید.

نور

این گیاه نیاز به نور مستقیم خورشید دارد تا به خوبی رشد کند.

هر چند می تواند وضعیت نیمه سایه هم تحمل کند ولی هر چقدر تغذیه گیاه بهتر باشد، غده‌های سیب زمینی هم بهتر رشد خواهند کرد.

هر چقدر نور خورشید بیشتر باشد بهتر است و به همین دلیل باید در روز حداقل 6 ساعتنور مستقیم خورشید دریافت کنند.

توجه داشته باشید که جوانه‌های سیب زمینی نباید در معرض نور مستقیم باشند و به همین دلیل روی آن‌ها را با خاک می‌پوشانند.

آبیاری

بعد از کاشت سیب زمینی باید دائما به گیاه آب بدهید چون اصلا شرایط خشکی را تحمل نمی‌کند.

مراقب باشید که مجموع آب بارندگیو آبیاری شما بیشتر از 5 سانتی‌متر در هفته نشود.

دو نکته برای آبیاری سیب زمینی این است که اول صبح آبیاری را شروع کنید تا بخش زیادی از آن جذب شود و در طول روز با نور خورشید، خاک خشک شود و دوباره موقع عصر آبیاری کنید.

مالچ پاشی اطراف گیاه نیز به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند.

آبیاری پس از کاشت سیب زمینی تقریبا باید معادل هفته‌ای 5 سانتیمتر باشد

رطوبت

برخی منابع رطوبت نسبی 85% را ذکر کرده‌اند.

ولی طبق تحقیقاتی که روی گونه‌های مختلف سیب زمینی انجام گرفته مشخص شده که بعد از کاشت سیب زمینی، رطوبت نسبی باید حداقل بین 90 تا 95% باشد تا شرایط بهینه فراهم گردد.

به هیچ وجه رطوبت محیط را به 100% نرسانید.

و این برای نگهداری سیب زمینی در گلدان داخل خانه یا گلخانه بسیار مهم است.

رطوبت کامل هوا باعث پوسیدگی گیاه خواهد شد.

رطوبت بالا برای حفظ وزن بذر، کیفیت بالا و در عین حال سفتی نرمال بسیار مهم است.

سیب زمینی‌هایی که در موقع رشد در محیط با رطوبت نسبی زیر 90% بوده اند، کاهش وزن شدیدی پیدا کرده‌اند و کیفیت خوبی هم نداشته‌اند.

دما

بهترین دما پس از کاشت سیب زمینی بین 16 تا 21 درجه سانتی‌گراد می‌باشد و به هیچ وجه دما نباید به بیشتر از 26 درجه برسد.

توجه داشته باشید که گونه‌های مختلف سیب زمینی در دماهای مختلف خنک تا متوسط رشد می‌کنند.

ولی دمای گرم در هیچ گونه‌ای مورد نیاز نیست و کاملا مضر می‌باشد.

مالچ پاشی در اطراف گیاه نه تنها به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند.

بلکه باعث می‌شود در آب و هوای گرم حداقل دمای خاک با محیط بیرون 10 درجه سانتیگراد اختلاف داشته باشد.

دمای بیشتر از مقدار گفته شده باعث از دست رفتن آب سیب زمینی و کاهش شدید کیفیت آن می‌گردد.

دماهای خیلی پایینتر هم باعث خاکستری یا سیاه شدن سیب زمینی و کاهش شدید کیفیت و سفتی آن می‌شود.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

خاک

بهترین خاک برای کاشت سیب زمینی، خاک با زهکشی عالی، سبک و با مواد عالی بسیار زیاد است.

برخلاف اکثر سبزیجات، سیب زمینی‌ها در خاک‌های با pH 4.8 تا 5.5 یا حتی 6 را خیلی می‌پسندند.

ولی بالاتر از 6 باعث می‌شود تا لکه‌ها یا خال زدگی مختلف روی آن ایجاد شود.

اگر خاک رسی داشته باشید، رطوبت خیلی زیادی نگه خواهد داشت و خشک شدن آن دیر رخ می‌دهد.

که باعث کاهش جذب آب توسط گیاه و رشد کم غده‌ها خواهد شد.

خاک‌های شنی هم خیلی زود خشک می‌شوند که استرس خشکی به سیب زمینی خواهند داد.

خاک مناسب برای کاشت سیب زمینی، خاک با زهکشی مناسب، سبک و کمی pH اسیدی است

کوددهی

کوددهی پس از کاشت سیب زمینی برای تأمین مواد مغذی که داخل خاک نیستند اجباریست.

ترکیب کودهای NPK با اعداد 5-10-5 یا 5-10-10 بهترین گزینه است.

که به ترتیب درصدهای نیتروژن، فسفر، پتاسیم را نشان می‌دهند.

توجه داشته باشید که درصد بالاتر نیتروژن، زمان برداشت و رسیده شدن سیب زمینی را به تعویق خواهد انداخت.

و حتی شاید ریشه گیاه را بسوزاند.

منیزیم کافی باید به گیاه داده شود و اگر درصد پتاسیم بیشتر از این مقدار باشد جلوی جذب منیزیم را خواهد گرفت.

و سیب زمینی‌های ضعیفی خواهید داشت.

هر چند هفته یکبار پس از کاشت سیب زمینی باید کوددهی داشته باشید.

که ابتدا حدود 600 گرم کود NPK مناسب به تنهایی یا در ترکیب با امولسیون ماهی به اندازه 4.5 متر مربع مساحت کشت می‌باشد.

(برای گلدان نیز برحسب قطر دهانه محاسبه کنید)

کود را هم باید با فاصله 15 سانتی‌متری از گیاه روی خاک بریزید و با کمی آبیاریکمک به حل شدن آن در خاک کنید.

بعد از اینکه ارتفاع سیب زمینی به 10 تا 15 سانتی‌متر رسید باید نیم کیلوگرم کود به ازای هر 15 متر طولی استفاده کنید.

انواع کود مناسب گیاهان آپارتمانی

محصولات بیشتر

تعویض گلدان

تنها زمانی باید به این مورد فکر کنید که بخواهید سیب زمینی‌های بیشتری بکارید.

در این صورت بهترین زمان برای تعویض گلدان سیب زمینی، اوایل بهاراست.

برای کاشت سیب زمینی بیشتر می‌توانید تعویض گلدان به نوع بزرگتر را در ابتدای بهار انجام دهید

برداشت گیاه سیب زمینی

برداشت گیاه سیب زمینی را در ابتدای مطلب برحسب نوع گروهی که در آن قرار می‌گیرد توضیح دادیم.

که معمولا برحسب نوع منطقه که آخرین دوره سرمای آن چه زمانی باشد تا 6 هفته بعد از پیش جوانه زنی شروع به کاشت کنید، مقداری زمان برداشت نیز متفاوت می‌شود.

اما معمولا زمانی که قسمت بالایی گیاه سیب زمینی شروع به تغییر رنگ به سمت زرد یا سیاه کرد، موقع برداشت فرا رسیده است.

که می‌توانید 2 تا 3 هفته بعد از این مدت هم داخل خاک نگه دارید.

تا طعم بهتری پیدا کنند اما قبل از اینکه کل قسمت پوششی آن زرد رنگ شود برداشت را انجام دهید.

موقع برداشت سیب زمینی‌هایی که غده‌های خوبی دارند را برای کاشت سیب زمینی در دور جدید نگه دارید.

محل ذخیره سازی سیب زمینی هم باید تاریک، تهویه مناسب و خنک باشد.

سیب زمینی‌های زودرس را هم می‌توانید تا زمانی که نیاز ندارید برداشت نکنید.

کاشت سیب زمینی و برداشت متناسب با گروه بندی و گونه آن است ولی با زرد شدن قسمت پوششی باید شروع کنید.

مشکلات و بیماری های رایج در کاشت سیب زمینی

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

مشکلات و بیماری‌هایی که پس از کاشت سیب زمینی گریبانگیر آن می‌شوند متنوع هستند.

اما مهم‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها که باید فورا رفع کنید عبارتند از:

شته، سوسک کلرادوی سیب زمینی، زنجره، سوسک کک:

در همان اوایل رشد سیب زمینی باعث آلودگی می‌شود.

باید زیر برگ‌های سیب زمینی را چک کنید تا اثری از تخم‌های شته، سوسک کلرادو، زنجره یا سوسک کک نباشد.

با کمک روغن باغبانی یا فشار زیاد آب و آفت کش و حشره‌کش می‌توان آن‌ها را از بین برد.

کرم های مفتولی قرمز و باریک:

از داخل خاک حمله ور می‌شوند به همین دلیل هر سال محل کاشت سیب زمینی را تغییر دهید.

یا اینکه می‌توانید از گل همیشه بهار در نزدیکی آن استفاده کرده یا کرم‌های مفید داخل خاک بریزید.

لکه و خال زدگی:

کم کردن موقتی pH تا رفع این مشکل چاره کار خواهد بود.

حتی می‌توانید در اطراف گیاه پیت ماس بریزید.

یا می‌توانید در خاک خود به ترتیب سیب زمینی، سویا و یونجه بکارید تا از رشد عامل باکتریایی آن که Streptomyces scabies (استرپتومایسس اسکبیس) می‌باشد جلوگیری کنید.

تا زمان برداشت متوجه این موضوع نخواهید شد پس همیشه مقدار آبیاری و pH خاک را کنترل کنید.

آتشک یا Blight:

که باعث سیاه شدن پوشش برگی و سپس کپکی شدن آن می‌گردد و نهایتا به سیب زمینی می‌رسد.

فورا باید برگ‌های آلوده را حذف کنید و این تنها راه است.

وقتی هوا بیش از حد مرطوب و گرم باشد رخ می‌دهد.

غده‌ها به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز تبدیل خواهند شد.

عامل آن یک قارچ به نام Phytophthora infestans می‌باشد.

ساق سیاه سیب زمینی:

عامل آن باکتری به نام Pectobacterium atrosepticum می‌باشد که باعث پوسیدگی سیاه مانند در پایه ساقه می‌گردد.

و نهایتا باعث توقف رشد سیب زمینی و زرد شدن ساقه‌ها می‌گردد.

غده‌های سیب زمینی هم نهایتا خاکستری یا قهوه‌ای رنگ می‌شوند و می‌پوسند.

تنها راه از بین بردن سیب زمینی‌های آلوده و جابجا کردن محصولات است.

برای جلوگیری باید مطمئن باشید دما بیشتر از حد نیاز نخواهد شد و در کاشت سیب زمینی از گونه‌های کاملا سالم استفاده می‌کنید.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

ممنون از شما که مثل همیشه همراه ما بودید.

امیدواریم مطالب فوق براتون مفید بوده‌ باشه.

تا مقاله بعدی، خدانگهدار.

جهت بازدید از صفحه کافه گلدون در اینستاگرام، کلیک کنید. 🙂